GameFi là gì? Đây Có Phải Là Kênh Đầu Tư Không?

Như cái tên gọi của mình, GameFi là Sự kết hợp giữa lĩnh vực Game (trò chơi điện tử) và tài chính phi tập trung (decentralized finance). Các hệ sinh thái GameFi kết hợp sử dụng tiền ảo (cryptocurrencies), mã thông tin phi tập trung không thể thay thế (non-fungible token – NFT) và công nghệ blockchain để tạo ra một môi trường game ảo, cho phép người chơi cùng vừa chơi game vừa kiếm tiền.

Khác với khái niệm play-to-win (chơi để thắng) của các game điện tử truyền thống, GameFi mang đến mô hình mới là play-to-earn (P2E). Mô hình này cho phép người chơi được nhận về một khoản thưởng khi hoàn thành nhiệm vụ trong game. Trong các game truyền thống, tài sản không có giá trị thực tế bên ngoài phạm vi của game. (không tính đến hình thức các game thủ chuyển nhượng account, sản phẩm trong game trực tiếp cho nhau). Tuy nhiên, đối với GameFi, tài sản trong hầu hết các trường hợp là các NFT được lưu trữ trên nền tảng blockchain.Điều đó cho phép người chơi có thể trao đổi NFT trên các sàn giao địch, từ đó biến các tài sản ảo trên game thành tiền thật ở ngoài đời thông qua sàn giao dịch chính thức. 

GameFi cùng với NFT đã trải qua một giai đoạn bùng nổ mạnh mẽ từ khoảng thời gian 2021 đến đầu 2022, gần như thay đổi cách chơi game truyền thống đã tồn tại từ lâu (từ play-to-win sang P2E). Tuy nhiên, một phần đã trải qua sự hứng khởi ban đầu và một phần bị ảnh hưởng bởi thời kỳ giảm nhiệt của thị trường tiền điện tử, lĩnh vực GameFi cũng đối mặt với nhiều khó khăn về vốn đầu tư, sự quan tâm của thị trường và tiến độ hoàn thiện dự án...

Xu hướng này được thể hiện rõ qua số liệu thống kê về vốn hóa thị trường (market cap) và khối lượng giao dịch (volume trade) của GameFi trong 3 năm qua trên 2 đồ thị dưới đây.Market Cap và Volume đều giảm rất sâu so với thời kỳ bùng nổ, tuy nhiên thị trường cũng đã có chút xu hướng khỏi sắc khi market cap của GameFi phục hồi nhẹ kể từ đầu 2023.

Hình: GameFi market capitalization (Nguồn: Cryto Rate Exchange)

Hình: GameFi trading volume (Nguồn: Cryto Rate Exchange)

Thông thường khi phát triển một game truyền thống thì các developers sẽ cần một nhà phát hành (publisher) đầu tư để phát triển game. Đối với GameFi thì việc huy động vốn như vậy có thể được thực hiện sớm hơn thông qua việc marketing và phát hành trước các NFTs. Ngoài NFTs thì native crypto cũng là một thành phần quan trọng trong dự án GameFi.

GameFi cho phép tích hợp NFTs và cryptocurrency vào trong môi trường, đồng thời làm cho các công cụ tài chính này có thể tham gia được các hoạt động rất điển hình của một dự án crypto như mining thanh khoản, yield farming hay staking.

Người chơi có thể tăng khả năng thu nhập của mình thông qua việc tăng level của nhân vật trong game, tạo các công trình trên đất ảo trong game và cho người khác trong game sử dụng hoặc tham gia thi đấu. Các nhiệm vụ này tùy thuộc vào nội dung xây dựng của mỗi dự án. 

Theo sát hơn 400 thị trường tài chính trên sàn Mitrade

Tiến xa hơn mục đích của một trò chơi điện tử, GameFi có một số đặc điểm sau:

Cơ chế chơi để được thưởng (Play-to-Earn or P2E):

Khác với game điện tử truyền thống, GameFi được xây dựng trên mô hình ban đầu người chơi được miễn phí (hoặc trả phí nhỏ để mua vật phẩm ban đầu), sau đó thì sẽ được thưởng thông qua việc hoàn thành các nhiệm vụ trong game. Trong khi game truyền thống thì người chơi phải trả tiền mua bản quyền để được giải trí và người chơi không được trao quyền cho việc kiếm được lợi ích bằng tiền từ nội dung của họ trong game.

Trong hầu hết các trường hợp thì game điện tử truyền thống không tạo ra được thu nhập về mặt tài chính cho người tham gia – cụ thể hơn là không có thị trường chính thức để giao dịch các tài sản ảo, ngoài ra thì về bản chất tài sản trong game vẫn được quản lý bởi các công ty phát hành. GameFi ra đời giúp xử lý được 2 nhược điểm này: người chơi vừa có thể kiếm tiền dựa trên việc chơi game, đồng thời còn có toàn quyền kiểm soát tài sản trong game như chính tài sản thực ở bên ngoài.

Quyền sở hữu tài sản

Ngoài việc tương tự như các video games thông thường là người chơi có thể nhập vai với các nhân vật, sở hữu vật nuôi, nhà cửa, công cụ… (như The Sims), thì GameFi còn phát hành các NFTs như một chứng cứ về việc sở hữu tài sản này của người chơi. NFTs trao cho người chơi quyền kiểm soát tuyệt đối với tài sản mình có – đây là điều mà game điện tử truyền thống không làm được.

Trong một số vũ trụ ảo (metaverse) thì người chơi thậm chí còn được sở hữu đất (như Decentraland, The Sandbox). Người sở hữu còn có thể xây dựng, thu phí tham quan, cho thuê…để tiếp tục tìm kiếm lợi nhuận thực từ các mảnh đất ảo này.

Tích hợp DeFi và GameFi

Một số dự án GameFi cho phép người chơi sử dụng các dịch vụ đặc trưng của DeFi – Tài chính phi tập trung – như staking, liquidity providing và yield farming. Việc này cho phép người chơi không những nhận phần thưởng từ hoàn thành nhiệm vụ mà còn có thêm thu nhập từ các tài sản mình có.

☼ Staking:đây là việc mà người sở hữu khóa cryptocurrency của họ lại (staking) trong khoảng thời gian nhất định để hỗ trợ nền một nền tảng blockchain hoạt động thuận lợi. Đồng thời người dùng sẽ được nhận một phần thưởng tương ứng với số lượng cryptocurrency và thời gian đã staking.

☼ Liquidity provide: người chơi còn có thể tham gia cung cấp thanh khoản cho các hồ thanh khoản (liquidity pools). Bằng hoạt động này thì người cung cấp thanh khoản (các Liquidity Providers) có thể nhận về một khoản phí giao dịch khi nó được thực hiện trong các hồ, khoản phí này tương ứng với phần đóng góp của người chơi.

☼ Yield farming: hay còn được biết đến với tên liquidity mining là việc cho vay cryptocurrency trên DeFi và nhận về một khoản lãi nhất định.

Hơn nữa, không chỉ có quyền kiểm soát tuyệt đối với tài sản của mình, người tham gia (nếu sở hữu token của dự án) còn có thể có quyền quyết định lên các chính sách của dự án. Cơ chế locking các governance token để có quyền voting tương tự như các dự án DeFi. Voting giúp cho người chơi/nhà đầu tư giao tiếp và ảnh hưởng trực tiếp lên các nhà phát triển game.

Giống như một dự án crypto, DeFi, các dự án GameFi cũng có một số yếu tố nhất định tác động đến sự thành công của dự án, cụ thể:

Đội ngũ phát triển: nhân lực luôn là nguồn tài sản quý nhất của bất kể doanh nghiệp cũng như dự án nào. Nhân lực của GameFi cần đảm bảo chất lượng và yêu cầu tương đối đặc thù khi cần có thêm nền tảng về game truyền thống cũng như thiết kế mô hình kinh tế để có thể phát triển được cả Game và Fi một cách đồng đều. Đội ngũ phát triển hoàn hảo sẽ cho ra đời một dự án an toàn và đảm bảo được sự phát triển không ngừng.

Thiết kế trò chơi: ở đây bao gồm cả thiết kế đồ họa, nội dung game lẫn thiết kế tokenomics. Ngoài mục tiêu giải trí cần một game có đồ họa đẹp, nội dung hay để thu hút người dùng ban đầu thì tokenomics là yếu tố thứ 2 rất quan trọng liên quan đến lợi ích tài chính (financial incentives) để giữ chân người dùng. Số lượng token, cơ chế phân phối, thời điểm unlock…đều là các chỉ số đáng quan tâm của dự án GameFi.

Khả năng thu hút giữ chân người chơi: chỉ tiêu này được thể hiện qua dữ liệu người dùng tham gia trò chơi do hầu hết các dự án GameFi phụ thuộc vào người dùng mới để tạo thu nhập cho người dùng cũ. Chỉ tiêu thứ 2 là tỷ lệ giữ chân người dùng cũ: một dự án tốt thì ngoài việc thu hút người chơi mới thì cũng phải có tỷ lệ giữ chân cao nhờ vào chất lượng và sự phát triển liên tục. Thông thường 2 chỉ tiêu này sẽ có sự tương quan thuận với nhau.

 ֎  Axie Infinity:  Trong game này, người chơi sẽ thu thập các sinh vật ảo được gọi là các Axies. Những sinh vật này có thể được thu thập hoặc nhân giống. Mỗi sinh vật này là duy nhất và được mã hóa bằng NFT, đồng thời có thể được mua – bán trên marketplace của game.

Ngoài ra thì native cryptocurrency của dự án này là AXS – có thể được dùng cho mọi giao dịch trong game. Token này có thế được dùng để stake và kiếm thêm thu nhập, cơ chế này kích thích người chơi gắn kết dự án với thời gian dài hơn và kiếm thêm nhiều AXS thông qua các hoạt động của mình.

Axie Infinity đã có khoảng thời gian bùng nổ vào giữa năm 2021 khi có khoảng hơn 1 triệu người chơi. Giá trị đồng SLP và AXS thời kỳ đỉnh cao đạt lần lượt là $0.33 và $6.29 vào giữa 2021. Nhưng sau đó giá đồng AXS bay hơi hơn 80%, đồng SLP cũng không khả quan hơn khi mất hơn 60% giá trị. Lý do được cho là trực tiếp dẫn đến tình trạng này đến từ việc cổng kết nối Ronin của game bị hack và thiệt hại ước tính 622 triệu USD.

Thông tin thị trường dự án (cập nhật 04/07/2023):

֎ Decentraland: Đây là nền tảng Game thực tế ào được xây dựng trên nền tảng blockchain của Ethereum. Game cho phép người chơi tạo ra một nền kinh tế mà ở nơi đó họ có thể sáng tạo và xây dựng bất cứ gì miễn là họ sở hữu một mảnh đất trong đó. Đồng thời người chơi còn có thể tương tác với các nhân vật khác trong thế giới ảo thông qua các hoạt động quen thuộc khác như casino, hội thảo, shopping, tham quan…

2 token chi phối mọi hoạt động trong Decentraland là LAND và MANA, trong đó LAND là một NFT được sử dụng để xác định quyền sở hữu bất động sản trong game, còn MANA dùng để hỗ trợ mua bán tài sản (kể cả đất) và dịch vụ khác. Bước ra khỏi thời kỳ hoàng kim của GameFi, đồng MANA cũng đã mất ~90% giá trị trong vòng 12 tháng qua, từ mức $5.16 (MANA) vào cuối 11/2021 xuống còn $0.4.

Thông tin thị trường dự án (cập nhật 07/2023):

֎ The Sandbox là một vũ trụ trò chơi ảo (metaverse) được tạo ra trên nền tảng blockchain của Ethereum cho phép người chơi thu thập đồng native token của game là SAND trong khi chơi cũng như dùng cho tất cả các giao dịch trong game. Ngoài ra trong metaverse này thì còn có 5 loại token khác là ASSET, LAND, GAME, GEM và CATALYST. Mỗi loại token sẽ đại diện cho một tác dụng khác nhau trên vũ trụ ảo này, ví dụ như xe, công trình, động vật…được coi là ASSETS trong khi  trong khi LAND là đại diện cho bất động sản trong game.

Như đã đề cập thì SAND là nền tảng cho mọi giao dịch trong The Sanbox với các mục đích điển hình như sau: quản trị (bỏ phiêu quyết định các hoạt động liên quan đến nền tảng), đặt cược, truy cập nền tảng…SAND cũng đã chịu cú rớt giá mạnh như các nền tảng GameFi khác với hơn 90% từ mức $7.53 vào cuối 11/2021 còn $0.44 vào thời điểm hiện tại.

Thông tin thị trường dự án (cập nhật 07/2023):

Bước 1: Tạo một ví tiền mã hóa (cryptocurrency wallet)

Tạo ví tiền mã hóa để cho phép người chơi có thể lưu trữ các native token có được từ việc chơi game cũng như các tài sản NFTs. Ví tiền này phải tương thích với nền tảng blockchain mà game đó xây dựng. Ví dụ như ví MetaMask – một dịch vụ ví tiền điện tử Ethereum – sẽ phù hợp với bất kỳ GameFi nào được tạo trên nền tảng này.

Một số game khác có thể xây dựng ví riêng để nâng cao hiệu suất cũng như trải nghiệm của người chơi. Ví dụ như Axie Infinity đã xây dựng nên cổng Ronin để tương tác với hệ sinh thái game với chi phí rẻ hơn và hiệu suất tốt hơn. Tuy nhiên cũng chính cổng Ronin đã bị hack và gây thiệt hại khá lớn cho dự án. Do đó người chơi cũng nên cân nhắc tính an toàn, bảo mật cũng như thương hiệu của ví điện tử dự định sử dụng.

Bước 2: Kết nối ví với Game

Thực hiện kết nối ví tiền mã hóa của bạn trên trang web chính thức của trò chơi.

Bước 3: Top-up ví tiền và thực hiện những nhiệm vụ đầu tiên

Thông thường các dự án GameFi đều yêu cầu người chơi mua một số tài sản hoặc token của Game ví dụ như nhân vật (characters), đồng native currency/token… Và để có thể mua được các đồ vật trên thì chũng ta cần nộp tiền vào ví. Ví dụ như game Axie Infinity yêu cầu người chơi cần có 3 Axie trong ví để bắt đầu.

GameFi thực sự có một tương lai đầy tiềm năng để phát triển, đặc biệt là ở khu vực châu Á (Asia) – nơi mà metaverse đang phát triển mạnh mẽ. Theo một báo cáo của Deloitte về Metaverse ở Châu Á [The Metaverse in Asia: Strategies for Accelerating Economic Impact – 2022]: ‘’Sự xuất hiện của Metaverse được dẫn dắt bởi 2 yếu tố là công nghệ và phân bố nhân khẩu (democraphic)…. Việc phát triển công nghệ, nhân lực và hành lang pháp lý sẽ mang lại nhiều lợi ích cho nhiều ngành công nghiệp liên quan…” – dịch trích đoạn báo cáo. Deloitte cũng chỉ ra là phần nhiều người dùng đã tham gia giai đoạn đầu của các dự án Metaverse được phân bổ ở khu vực châu Á.

Metaverse hay cụ thể hơn là game blockchain còn một quãng đường dài để đại tu lại (so với sự phát triển quá nhanh vào 2022) và phát triển để lấy lại tầm ảnh hưởng sau kỳ ngủ đông. Không chỉ dừng lại ở game mà metaverse còn có thể mở rộng ra lĩnh vực giáo dục thông qua lớp học ảo (educational opportunities). Đây cũng là điểm mở ra nhiều cơ hội cho các nhà khởi nghiệp, nhà phát triển cũng như nhà đầu tư tiềm năng.

Giao dịch chỉ số chứng khoán với Mitrade ngay bây giờ,
nhận thưởng 100 USD cho người dùng mới>>