Mô hình giá là một phần không thể thiếu trong phân tích kỹ thuật của giao dịch tài chính. Nhờ vào việc sử dụng các mô hình giá, nhà đầu tư có thể đưa ra những quyết định mua bán sản phẩm tài chính dựa trên cấu trúc giá của chúng.
Tuy nhiên, để áp dụng các mô hình giá một cách chính xác và hiệu quả, nhà đầu tư cần có kiến thức và kinh nghiệm phân tích kỹ thuật cũng như sự quan sát tỉ mỉ về thị trường tài chính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu tổng quan về các mô hình giá phổ biến và cách nhận biết cơ bản trong biểu đồ giá các sản phẩm tài chính.
1. Mô hình giá là gì?
Mô hình giá (price pattern) là một phần trong phân tích kỹ thuật giao dịch tài chính, dựa trên việc quan sát và phân tích sự biến động của giá sản phẩm tài chính như cổ phiếu, ngoại tệ, hàng hóa, tiền ảo.
Mô hình giá được hình thành từ sự tương tác giữa các lực cung và cầu trên thị trường, qua đó, tạo ra các xu hướng (trend) hoặc các điểm đảo chiều để nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định giao dịch.
Trong phân tích kỹ thuật, các mô hình giá được sử dụng để dự đoán xu hướng giá và các điểm mua/bán tiềm năng trên thị trường. Dưới đây là các phân loại phổ biến:
Các loại mô hình giá - nguồn: Twitter
Mô hình đảo chiều (Reversal patterns): Đây là những mô hình cho thấy xu hướng giá sản phẩm đảo chiều như mô hình hai đáy, mô hình hai đỉnh, mô hình vai đầu vai…
Mô hình tiếp tục (Continuation patterns): Các mô hình tiếp tục cho thấy xu hướng tiếp tục của sản phẩm sau thời gian biến động như mô hình lá cờ, mô hình tam giác…
Chi tiết về các mô hình giá trong từng phân loại sẽ được giới thiệu ở các phần tiếp theo của bài viết.
2. Các mô hình giá đảo chiều
Có thể chia mô hình đảo chiều thành 02 loại chính là mô hình đảo chiều tăng và mô hình đảo chiều giảm, mỗi loại đảo chiều có các mô hình khác nhau, bao gồm:
2.1 Mô hình đảo chiều tăng
#2.1.1 Mô hình 2 đáy (double bottom)
Biểu đồ giá cổ phiếu Thẻ Visa
Mô hình giá 02 đáy xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm và dự báo giá đảo tăng. Mô hình này bao gồm 02 đáy với mức giá gần bằng nhau với một đỉnh trung tâm (neckline) giữa 02 đáy.
#2.1.2 Mô hình 3 đáy (triple bottom)
Biểu đồ giá cặp ngoại hối GBP/NOK
Mô hình giá 03 đáy xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm và dự báo giá đảo tăng. Mô hình này bao gồm 03 đáy với mức giá gần bằng nhau với 02 đỉnh trung tâm (neckline) giữa các đáy. Đây cũng là một mô hình mở rộng của mô hình 02 đáy.
#2.1.3 Mô hình vai đầu vai ngược (Inverse head and shoulder)
Biểu đồ giá chỉ số NAS100
Đây là một mô hình đảo chiều, xuất hiện cuối xu hướng giảm báo hiệu xu hướng tăng sắp diễn ra. Mô hình này bao gồm ba đáy giá, trong đó đáy thứ hai (đầu vai) thấp hơn hai đáy xung quanh (hai vai). Điều này tạo ra hình dáng giống như một chiếc đầu vai ngược.
Khi giá vượt qua mức cổ phiếu giữa đầu vai và đường cổ phiếu (neckline), điều này có thể cho thấy sự đảo chiều xu hướng giảm giá sang xu hướng tăng giá.
#2.1.4 Mô hình cốc tay cầm
Biểu đồ giá bạc
Mô hình cốc tay cầm là một mô hình tăng giá, thường xuất hiện khi đang có xu hướng tăng giá. Mô hình này bao gồm hai phần chính: phần đầu tiên là một cốc hình chiếc cốc, được hình thành khi giá tăng mạnh, sau đó dao động và giảm trở lại với mức giá gần bằng với mức giá ban đầu. Sau đó, giá tiếp tục tăng trở lại một phần và hình thành ra một phần cầm tay, tạo thành hình dạng giống như một chiếc cốc với một phần cầm tay nhô ra.
#2.1.5 Mô hình đáy kim cương (Diamond Bottom)
Biểu đồ giá cổ phiếu tập đoàn Xerox Holdings
Mô hình giá đáy kim cương thường xuất hiện sau một chuỗi giảm giá và cho thấy rằng giá sẽ đảo chiều và tăng trở lại. Mô hình này được hình thành bởi hai đường chéo tương đối dốc xuống, được tạo thành bởi các đỉnh và đáy. Khi hai đường chéo gặp nhau, nó tạo thành một hình kim cương. Mô hình này còn có thể đi kèm với một sự gia tăng khối lượng giao dịch ở phần đầu của mô hình.
2.2 Mô hình đảo chiều giảm
#2.2.1 Mô hình 2 đỉnh (double top)
Biểu đồ giá cổ phiếu công ty American Electric Power
Mô hình giá 02 đỉnh là mô hình đảo chiều thường xuất hiện khi đang có xu hướng tăng giá, bảo hiệu xu hướng giảm sắp diễn ra. Mô hình này bao gồm hai đỉnh giá gần bằng nhau, được phân cách bởi một đáy tạm thời. Sau khi giá đạt đỉnh lần thứ hai, nó sẽ giảm xuống và thủng khỏi đáy tạm thời và bắt đầu xu hướng giảm mạnh.
# 2.2.2 Mô hình vai đầu vai (head and shoulder)
Biểu đồ giá cặp ngoại hối USD/CNH
Mô hình vai đầu vai là một mô hình đảo chiều thường xuất hiện cuối xu hướng tăng, báo hiệu đảo chiều giảm. Mô hình này bao gồm ba đỉnh giá, trong đó đỉnh thứ hai (đầu) cao hơn hai đỉnh xung quanh (hai vai). Điều này tạo ra hình dáng giống như một chiếc đầu vai. Khi giá vượt qua mức cổ phiếu giữa đầu vai và đường cổ phiếu (neckline), điều này cho thấy sự đảo chiều xu hướng tăng giá sang xu hướng giảm giá.
#2.2.3 Mô hình 03 đỉnh (Triple top)
Biểu đồ giá cổ phiếu United Airlines Holdings
Mô hình giá 03 đỉnh là mô hình đảo chiều thường xuất hiện khi đang có xu hướng tăng giá, bảo hiệu xu hướng giảm sắp diễn ra. Mô hình này bao gồm 03 đỉnh giá gần bằng nhau, được phân cách bởi 02 đáy tạm thời. Đây cũng là mô hình mở rộng của mô hình 2 đỉnh.
#2.2.4 Biểu đồ đỉnh kim cương (Diamond Top)
Biểu đồ giá cổ phiếu Plug Power Inc
Mô hình giá đỉnh kim cương (diamond top pattern) là một mô hình đảo chiều xu hướng trong phân tích kỹ thuật. Mô hình này bao gồm hai phần chính: phần tăng giá và phần giảm giá. Phần tăng giá thường được đặc trưng bởi một đường xu hướng tăng dần. Sau đó, giá sẽ bắt đầu giảm trở lại và tạo ra một đỉnh hai chân.
3. Các mô hình giá tiếp tục
Dưới đây là một số mô hình giá tiếp tục (continuation pattern) thường gặp trong phân tích kỹ thuật:
#3.1 Mô hình lá cờ (Flag pattern)
Biểu đồ giá cổ phiếu Alibaba sàn giao dịch Hongkong
Mô hình là cờ là một mô hình tiếp tục xu hướng, thường xuất hiện sau khi giá đã tăng hoặc giảm một khoảng thời gian đáng kể.
Mô hình này bao gồm hai đường song song, với đường trên là đường hỗ trợ và đường dưới là đường kháng cự. Giá chứng khoán di chuyển giữa hai đường này và tạo thành hình dạng lá cờ. Nếu giá vượt qua đường kháng cự, điều này cho thấy sự tiếp tục xu hướng tăng giá. Ngược lại, nếu giá thủng khỏi đường hỗ trợ, điều này cho thấy sự tiếp tục xu hướng giảm giá.
# 3.2 Mô hình giá cờ đuôi nheo (Pennant)
Biểu đồ giá cà phê
Mô hình giá cờ đuôi nheo là một mô hình tiếp tục xu hướng, thường xuất hiện sau khi giá đã tăng hoặc giảm một khoảng thời gian đáng kể. Mô hình này bao gồm hai đường xiên có xu hướng hội tụ, với đường trên là đường hỗ trợ và đường dưới là đường kháng cự. Giá chứng khoán di chuyển giữa hai đường này và tạo thành hình dạng cờ đuôi nheo.
Nếu giá vượt qua đường kháng cự, điều này cho thấy sự tiếp tục xu hướng tăng giá.
Ngược lại, nếu giá thủng đường hỗ trợ, điều này cho thấy sự tiếp tục xu hướng giảm giá.
Lưu ý: Mô hình tiếp diễn tam giác (Triangle) cũng có hình dạng tương tự với mô hình pennant. Tuy nhiên, thường tiếp diễn trong thời gian dài hơn.
#3.3 Mô hình tam giác (Triangle pattern)
Biểu đồ giá token The Sandbox
Mô hình tam giác là một mô hình giá tiếp diễn có thể xuất hiện trong các xu hướng giá tăng hoặc giảm với đặc điểm giá dao động hẹp dần, tạo thành hình dạng giống như một tam giác phần cuối chu kỳ tiếp diễn.
#3.4 Mô hình cái nêm (Wedge pattern)
Biểu đồ giá khí tự nhiên
Mô hình Wedge thường xuất hiện sau khi giá đã tăng hoặc giảm một khoảng thời gian đáng kể. Mô hình này bao gồm hai đường xiên có xu hướng hội tụ với nhau, với đường trên là đường kháng cự và đường dưới là đường hỗ trợ. Giá chứng khoán di chuyển giữa hai đường này và tạo thành hình dạng nêm. Nếu giá thủng đường hỗ trợ, điều này cho thấy sự đảo chiều xu hướng từ giảm sang tăng. Ngược lại, nếu giá vượt qua đường kháng cự, điều này cho thấy sự đảo chiều xu hướng từ tăng sang giảm.
Lưu ý: Mô hình Wedge và mô hình Pennant có hình dạng tương tự nhau, nhưng mô hình Wedge thường có xu hướng tiếp diễn đi lên hoặc đi xuống, trong khi mô hình Pennant có xu hướng tiếp diễn đi ngang.
#3.5 Mô hình hộp chữ nhật (Rectangle pattern)
Biểu đồ giá Bitcoin
Mô hình giá hộp chữ nhật thường xuất hiện sau một đợt tăng giá hoặc giảm giá, sau đó giá dao động trong một phạm vi giá nhất định như một thời kỳ tích luỹ trước.
Lưu ý: Các mô hình tiếp diễn là chỉ báo cho thấy xu hướng duy trì trong một khoảng thời gian nhất định trước khi đảo chiều tăng hoặc giảm. Ví dụ: các mô hình tiếp diễn trong xu hướng tăng có thể tạo ra tín hiệu đảo chiều giảm vào cuối chu kỳ hoặc tiếp diễn trong xu hướng giảm có thể tạo tín hiệu đảo chiều tăng vào cuối chu kỳ.
4. Sự hạn chế của mô hình giá và những điều đáng chú ý
Mô hình giá là một công cụ quan trọng để định giá tài sản và đầu tư trong các thị trường tài chính. Tuy nhiên, mô hình giá có một số hạn chế, bao gồm:
Không xem xét yếu tố cơ bản: Mô hình giá dựa vào biểu đồ giá kỹ thuật mà không xem xét các yếu tố cơ bản như sự biến động của kinh tế, chính trị xã hội, hay doanh nghiệp nên có thể tạo tính phiến diện trong quá trình đánh giá xu hướng giá.
Không phản ánh sự thay đổi nhanh chóng: Mô hình giá thường không phản ánh được sự thay đổi nhanh chóng của thị trường và các yếu tố kinh tế, do đó không thể đưa ra dự đoán chính xác về giá trị của tài sản trong tương lai.
Đòi hỏi cập nhật liên tục: Mô hình giá đòi hỏi cập nhật liên tục để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của giá trị tính toán.
Đưa ra tín hiệu sai: Mô hình giá chỉ đưa ra dự đoán về xu hướng giá của một sản phẩm dựa trên giá trong quá khứ nên có thể tạo ra các tín hiệu sai trong dự đoán xu hướng tương lai.
Khi đã nắm được các hạn chế của mô hình giá, để có thể áp dụng chúng một cách hiệu quả, trader nên lưu ý những điều sau đây:
Kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác như RSI, MACD, Fibonacci… để phân tích cùng mô hình giá để tăng tính hiệu quả.
Kết hợp với các yếu tố cơ bản như chỉ số kinh tế vĩ mô (như GDP, lạm phát, lãi suất), doanh nghiệp, chính trị, xã hội… để dự báo xu hướng giá.
Quản trị rủi ro với lệnh dừng lỗ khi giao dịch bằng phân tích mô hình giá để giảm thiểu thua lỗ khi tín hiệu sai xảy ra.
5. Kết luận
Mô hình giá là một công cụ hữu ích và hiệu quả để phân tích các xu hướng giá các sản phẩm tài chính hoặc dự đoán sự biến động của thị trường.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mô hình giá không phải là công cụ dự đoán chính xác 100% và cần được sử dụng kết hợp với các phương pháp phân tích khác như phân tích cơ bản và chỉ báo kỹ thuật khác để tăng tính chính xác của quyết định giao dịch.
▌ Xem thêm các bài khác |
Đường EMA là gì? Giải thích về đường trung bình động hàm mũ (EMA)
Đường MAE là gì? Cách sử dụng đường trung bình Envelopes (MAE)
Đường SMA là gì? Giải thích về đường trung bình động đơn giản(SMA)
Ý nghĩa & Ví dụ của chỉ báo MACD trong giao dịch đầu tư tài chính
! Cảnh báo rủi ro: Xin lưu ý rằng bất cứ hình thức đầu tư nào đều liên quan đến rủi ro, bao gồm rủi ro mất một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư.
Trước khi đưa ra quyết định giao dịch, bạn cần trang bị đầy đủ kiến thức cơ bản, nắm đầy đủ thông tin về xu hướng thị trường, biết rõ về rủi ro và chi phí tiềm ẩn, thận trọng cân nhắc đối tượng đầu tư, mức độ kinh nghiệm, khẩu vị rủi ro và xin tư vấn chuyên môn nếu cần.
Ngoài ra, nội dung của bài viết này chỉ là ý kiến cá nhân của tác giả, không nhất thiết có ý nghĩa tư vấn đầu tư. Nội dung của bài viết này chỉ mang tính tham khảo và độc giả không nên sử dụng bài viết này như bất kỳ cơ sở đầu tư nào.
Nhà đầu tư không nên sử dụng thông tin này để thay thế phán quyết độc lập hoặc chỉ đưa ra quyết định dựa trên thông tin này. Nó không cấu thành bất kỳ hoạt động giao dịch nào và cũng không đảm bảo bất kỳ lợi nhuận nào trong giao dịch.
Nếu bạn có thắc mắc gì về số liệu, thông tin, phần nội dung liên quan đến Mitrade trong bài, vui lòng liên hệ chúng tôi qua email:. Nhóm Mitrade sẽ kiểm duyệt lại nội dung một cách kỹ lưỡng để tiếp tục nâng cao chất lượng của bài viết.
