Giá vàng bùng nổ do chiến tranh Israel - Palestine! Tại sao tài sản trú ẩn an toàn đang là kênh đầu tư hấp dẫn? Giờ còn quá muộn để đầu tư?

Trong giai đoạn vừa qua, các loại tài sản trú ẩn an toàn như vàng và USD đã nhận được sự chú ý đặc biệt từ giới đầu tư nhờ khả năng duy trì giá trị trong thời gian suy thoái kinh tế và chiến tranh khốc liệt. Liệu xu hướng này còn có thể kéo dài tới khi nào và hiện tại đã quá muộn để đầu tư vào chúng, các câu hỏi này sẽ được làm rõ qua bài viết sau đây.

Vàng thường xuyên được nhìn nhận là tài sản trú ẩn an toàn hàng đầu trên thế giới. Nó được dự trữ không chỉ bởi người dân mà còn chính phủ của mọi quốc gia. Nếu ai đó hỏi về loại hàng hóa có tính khoản cao và dễ dàng trao đổi nhất thế giới thì đó chính là vàng. 

Nhìn vào biểu đồ, có thể thấy giá vàng đã rơi vào xu hướng giảm trung hạn kể từ hồi tháng 5-2023. Tuy nhiên, xu hướng này bất ngờ bị phá vỡ chỉ trong vài ngày đầu tháng 10-2023, khi xung đột giữa Israel và Palestine nổ ra. Giá vàng đã tăng một mạch từ mức 1.820 USD, vượt qua nhiều mức kháng cự cứng để vươn lên tới trên 2.000 USD vào ngày 27-10. 

Giá vàng đảo chiều khỏi xu hướng giảm khi nổ ra chiến tranh giữa Israel và Palestine (Nguồn: Tradingview)

Đối với USD, mặc dù có tính lạm phát cao nhưng nó lại được ưa chuộng trong thời gian qua vì nhiều nguyên nhân. Chỉ số sức mạnh đồng USD (DXY) đã tăng không ngừng kể từ tháng 7 cho tới đầu tháng 10 năm 2023, trước khi gẫy xu hướng tăng và đi ngang. Điều này có thấy USD đang mạnh hơn tương đối so với những loại tiền tệ khác trên thế giới.

Chỉ số DXY đã tăng mạnh từ hồi tháng 7-2023 cho tới nay (Nguồn: Tradingview)

֎ Chính sách tiền tệ thắt chặt của FED và các ngân hàng trung ương toàn cầu

Sau thời kỳ dịch bệnh bùng phát với các gói hỗ trợ thanh khoản được bơm ra không ngừng, thế giới đối mặt với làn sóng làm phát cao. Điều này buộc các ngân hàng trung ương và đi đầu là FED phải tăng lãi suất nhằm thắt chặt nguồn cung tiền tệ. Trong thời  gian gần 2 năm qua, từ tháng 1-2022 đến nay, FED đã nâng lãi suất từ 0% lên đến 5,25 – 5,5% ở thời điểm hiện tại. Động thái này khiến đồng USD trở nên khan hiếm hơn và đẩy giá trị của nó lên cao hơn theo thời gian. 

֎ Kinh tế toàn cầu suy thoái

Nền kinh tế thế giới chịu nhiều tác động của môi trường lãi suất cao sẽ không thể hoạt động hiệu quả do chi phí huy động vốn kinh doanh quá cao. Năm 2022 và 2023 thực sự là thời kỳ kinh tế chịu nhiều thách thức khi tỷ lệ thất nghiệp tăng cao và thu nhập của người dân suy giảm, điều khiến các doanh nghiệp không thể mở rộng hoạt động kinh doanh. 

Ở thời điểm đó, giới đầu tư chỉ có thể tìm cách bảo vệ năng lực tài chính của mình thay vì tìm kiếm những cơ hội mang về lợi nhuận cao. Cụ thể là họ sẽ dùng tiền mặt để mua vàng, quy đổi sang tiền tệ mạnh hơn như USD hay CHF, hoặc nắm giữ trái phiếu chính phủ.

֎ Chiến tranh nổ ra ở nhiều điểm nóng trên thế giới

Nga đã phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine từ tháng 2-2022 và đến tháng 10-2023, xung đột Israel và Palestine tiếp tục nổ ra. Những cuộc giao tranh này đều ảnh hưởng đến mặt hàng năng lượng quan trọng nhất thế giới là dầu mỏ, khiến giá của nó tăng cao và đẩy nguy cơ lạm phát với toàn bộ nền kinh tế. 

Bên cạnh đó, những cuộc chiến tranh như vậy có nguy cơ kéo theo nhiều quốc gia khác, dấy lên quan ngại về xung đột mở rộng ra phạm vi toàn cầu. Ở những tình huống không chắc chắn và loạn lạc, các nhà đầu tư thường sẽ chọn lựa những loại tài sản có thanh khoản dồi dào, được chấp nhận rộng rãi và có duy trì giá trị tốt như USD, vàng, trái phiếu chính phủ.

⭐️ Thị trường chứng khoán lao dốc

Thị trường chứng khoán thường bị đánh giá là một kênh đầu tư rủi ro, do đó, khi thị trường bất ổn, các nhà đầu tư sẽ bán tháo cổ phiếu để tìm để mua vào các tài sản trú ẩn an toàn. Chúng ta thường có thể quan sát thấy những thời điểm mà thị trường chứng khoán di chuyển ngược chiều với giá vàng, USD hay những tài sản an toàn khác. 

Ví dụ, khi chỉ số DXY tăng từ mốc 100 hồi tháng 7-2023 lên 107 hồi tháng 10-2023, chỉ số chứng khoán Dow Jones đã điều chỉnh từ 35.500 xuống còn 32.500.

Chỉ số DXY và Dow Jones tương quan ngược chiều nhau kể từ hồi tháng 7-2023 đến nay (Tradingview)

⭐️ Các loại tiền tệ yếu bị mất giá

Khi các nhà đầu tư quy đổi tiền của họ thành những loại tiền tệ mạnh hơn như USD hay CHF, tỷ giá của nó đối với những loại tiền tệ yếu hơn sẽ tăng cao. Ví dụ như tỷ giá USD/VND đã bắt đầu tăng mạnh kể từ hồi tháng 7-2023 đến nay do lãi suất của FED duy trì ở mức cao đã khiến một lượng lớn tiền USD được chuyển về Mỹ và gây ra sự khan hiếm tại thị trường Việt Nam. Hiện nay, tỷ giá USD/VND đã vượt qua mức 24.600 VND đổi 1 USD vào ngày 27/10/2023.

Tỷ giá USD/VND đang liên tục lập đỉnh mới của năm 2023 (Nguồn : Tradingview)

• Vàng

Về xu hướng tương lai, hiện giá vàng đã vượt qua mốc 2000 USD một cách dứt khoát. Với việc giao tranh ở Trung Đông vẫn chưa cho thấy dấu hiệu bớt căng thẳng, giá dầu có thể tiếp tục tăng cao và kéo theo lạm phát tăng trở lại. Tuy vào tình hình cụ thể, giá vàng có thể tích lũy và tiếp tục bật tăng để đạt đến mức đỉnh 2.088 USD từng ghi nhận được vào năm 2022.

Vàng vẫn sẽ được lựa chọn là phương tiện bảo vệ tài sản hàng đầu trong thời gian tình hình địa chính trị và kinh tế biến động khó đoán. Do đó, xu hướng chủ đạo đối với vàng vẫn được dự đoán là sẽ tăng trong năm 2024.

Giá vàng đảo chiều khỏi xu hướng giảm khi nổ ra chiến tranh giữa Israel và Palestine (Nguồn: Tradingview)

• Trái phiếu chính phủ

Loại trái phiếu an toàn và thịnh hành nhất toàn cầu là trái phiếu chính phủ Mỹ. Thông thường, trái phiếu chính phủ Mỹ sẽ tăng giá trong những thời kỳ bất ổn do đây là một tài sản trú ẩn an toàn đáng tin cậy. Tuy nhiên, kể từ hồi tháng 4-2023 đến nay, lợi tức trái phiếu liên tiếp tăng và đã vượt đỉnh 5%, điều cho thấy giá trái phiếu đang theo chiều hướng giảm. 

Nguyên nhân bắt nguồn từ việc chi tiêu của chính phủ Mỹ đang tăng cao nhằm viện trợ quân sự cho Ukraine và Israel. Ngoài ra, việc FED duy trì quan điểm lãi suất cao trong dài hạn cũng là động lực đẩy lợi suất trái phiếu lên cao hơn. 

Trong năm 2024, nếu FED kiên quyết giữ lãi suất ở mức cao và đồng USD tiếp tục mạnh hơn nữa, khả năng cao mức lợi suất này sẽ tiếp tục tăng lên đỉnh mới. Chỉ đến khi FED đảo ngược chính sách lãi suất, dự kiến vào tháng 6-2024, lợi suất trái phiếu này mới có khả năng tạo đỉnh và khiến giá trái phiếu phục hồi.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm liên tục leo dốc và đã đạt 5%, điều cho thấy giá tráu phiếu đang giảm (Nguồn : Tradingview)

• Các loại tiền tệ mạnh USD, JPY, CHF

- Đô la Mỹ (USD)

Xu hướng của DXY trong tương lai sẽ phụ thuộc rất lớn vào tình hình chiến tranh ở các điểm nóng và dữ liệu nền kinh tế Mỹ do những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến chính sách lãi suất của FED. Theo kế hoạch, FED sẽ giữ lãi suất ở mức cao đến giữa năm 2024 và điều này nhiều khả năng sẽ củng cố sức mạnh cho đồng USD. 

Nếu tình hình chiến sự thế giới không hạ nhiệt, giá dầu tăng cao vượt quá 100 USD/thùng, khả năng cao FED sẽ phải tăng lãi suất lên cao hơn nữa để hạn chế lạm phát. Đây sẽ là cơ sở để đồng USD được tăng cường sức mạnh hơn nữa và chỉ số DXY sẽ có thể tiếp tục vươn lên mức 108 hoặc 109.

Chỉ số DXY đã tăng mạnh khi FED duy trì lãi suất ở mức cao (Nguồn: Tradingview)

- Yên Nhật (JPY)

JPY được xem như một loại tiền tệ an toàn nhờ lạm phát thấp, môi trường chính trị ổn định và thanh khoản dồi dào. Mặc dù vậy, kể từ năm 2021 đến nay, JPY lại mất giá đáng kể so với những đồng tiền khác trên toàn thế giới. Lý do đằng sau được cho là do Nhật Bản áp dụng chính sách nới lỏng tiền tệ nhằm thúc đẩy kinh tế thay vì thắt chặt tiền tệ như các quốc gia khác. 

Ví dụ, nhìn vào biểu đồ tỷ giá USD/JPY, có thể thấy USD đã tăng 50% giá trị so với đồng JPY kể từ đầu năm 2021 đến nay. Hiện giá tỷ giá của USD/JPY đang tiệm cận ngưỡng kháng cự 150, cũng là đỉnh cũ thiết lập đượ hồi tháng 10-2022. Nếu Nhật Bản không sớm đảo ngược chính sách tiền tệ, JPY khó tránh khỏi xu hướng mất giá thêm trong năm 2024 và điều này có thể dẫn đến tỷ giá USD/JPY vượt qua kháng cự 150.

Tỷ giá USD/JPY đang ở ngưỡng kháng cự 150 (Nguồn: Tradingview)

- Đồng Franc Thụy Sĩ (CHF)

CHF là một trong những loại tiền tệ mạnh và an toàn hàng đầu thế giới nhờ vị thế trung tâm tài chính và sự trung lập về chính trị của Thụy Sĩ. CHF thường có giá trị ổn định và giúp duy trì tài sản của nhà đầu tư tốt hơn nhiều so với các loại tiền tệ khác.

Để so sánh, nhìn vào biểu đồ USD/CHF trong nhiều năm qua, tỷ giá giữa hai loại tiền tệ này đều đi ngang trong biên độ từ 0,88 cho tới 1,02. Điều này có nghĩa là CHF duy trì giá trị rất tốt so với USD, vốn là loại tiền tệ mạnh và được dự trữ nhiều nhất thế giới. Trong năm 2024 và 2025, nhiều khả năng giá trị của CHF vẫn sẽ được duy trì như hiện tại.

Tỷ giá USD/CHF đã đi ngang trong vòng 10 năm qua (Nguồn: Tradingview)

Dựa vào những phân tích ở trên, có thể thấy rằng, việc lựa chọn loại tài sản trú ẩn an toàn không đơn giản mà phải dựa trên những phân tích kỹ lưỡng. Mỗi loại tài sản trú ẩn lại có điểm mạnh và điểm yếu riêng, do đó, việc quyết định nắm giữ loại tài sản nào cũng sẽ cho ra kết quả khác nhau.

- Vàng là một loại tài sản trú ẩn đáng nắm giữ ở giai đoạn hiện tại do tình hình chiến tranh bất ổn nổ ra ở nhiều điểm nóng trên thế giới. Nhà đầu tư vàng cũng không cần quá lo ngại về sự mất giá của vàng trong ngắn hạn, do về lâu dài, từ 5 đến 10 năm tới, giá trị của nó nhất định sẽ tăng so với mức hiện tại vì sự lạm phát của tiền giấy. Với tình hình chiến tranh còn nhiều phức tạp như hiện tại, việc mua vàng là một quyết định đáng cân nhắc.

- Đối với đồng USD, đây là loại tài sản trú ẩn tốt và thanh khoản lớn, chắc chắn nó sẽ được hưởng lợi khi tình hình chiến tranh vẫn đang căng thẳng. Tuy nhiên, USD còn bị tác động bởi các yếu tố phức tạp như sức khỏe kinh tế Mỹ và chính sách lãi suất của FED. Chính vì vậy, nhà đầu tư có thể nắm giữ USD cho tới khi FED chuẩn bị đảo chiều chính sách tiền tệ và giảm lãi suất.

- Đối với trái phiếu chính phủ, mặc dù hiện tại giá trái phiếu đang giảm, tuy nhiên, nếu có định nắm giữ trong thời gian dài đến khi đáo hạn, nhà đầu tư vẫn có thể mua để hưởng lợi tức đều đặn.

- Một tài sản trú ẩn an toàn đáng đầu tư ở thời điểm kinh tế khó khăn và chiến tranh là cổ phiếu có tính chất phòng thủ như cổ phiếu điện lực, cổ phiếu hàng tiêu dùng, cổ phiếu ngành viễn thông. Đây đều là những cổ phiếu có thị giá ổn định, ít bị ảnh hưởng bởi sự biến động trên thị trường tài chính và trả cổ tức đều đặn. Nhà đầu tư có thể suy nghĩ nắm giữ những cổ phiếu này ở thời điểm hiện tại.

- Loại tài sản mà nhà đầu tư cũng nên chú ý theo dõi ở thời điểm hiện tại đó là Bitcoin. Hiện tại, Bitcoin là lớp tài sản mới, chưa được tin tưởng và phổ biến như vàng hay USD, do đó, giá trị của nó thường lên xuống một cách thất thường. Tuy nhiên, với việc có giới hạn nguồn cung và đang nhận được sự quan tâm nhiều hơn của giới đầu tư chính thống, ngày Bitcoin trở thành một loại tài sản trú ẩn tương tự như vàng có lẽ không còn xa. 

☀️ Lựa chọn loại tài sản phù hợp

Bản chất các loại tài sản trú ẩn an toàn khác nhau và bị ảnh hưởng bởi những yếu tố chung và riêng. Nhà đầu tư cần biết rõ đâu là thời điểm nên nắm giữ vàng thay vì mua USD hoặc những loại tiền tệ khác.

Trong thời gian hiện nay, khi xung đột nổ ra ở nhiều điểm nóng như tại Nga – Ukraine và Israel – Palestine, chúng ta nhìn thấy vàng và USD cùng tăng giá. Tuy nhiên, thực tế là hai loại tài sản an toàn này lại không phải lúc nào cũng cùng tăng hoặc cùng giảm, thậm chí phần lớn thời gian USD và vàng đi ngược chiều nhau. USD và vàng sẽ chỉ cùng tăng hoặc cùng giảm trong trường hợp thị trường tài chính đổ vỡ hoặc địa chính trị bất ổn. 

Nếu FED tiếp tục duy trì lãi suất ở mức cao, vàng và USD nhiều khả năng sẽ tiếp tục đi cùng chiều do kinh tế sẽ ngày càng khó khăn. Tuy nhiên, đến giữa năm 2024, khi FED bắt đầu giảm lãi suất, USD chắc chắn sẽ mất giá trong khi vàng có thể duy trì giá trị của mình. 

☀️ Tài sản trú ẩn an toàn cũng có lúc không an toàn

Đây là điều chúng ta có thể nhìn thấy ở đồng JPY của Nhật Bản. Thực tế là có vô vàn yếu tố tác động tới giá trị của một loại tài sản. JPY đã từng là một đồng tiền mạnh do nền kinh tế Nhật Bản duy trì được năng suất cao và tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, tình trạng giảm phát đã khiến ngân hàng trung ương của nước này phải áp dụng chính sách nới lỏng tiền tệ lâu dài, tức là làm cho JPY mất giá tương đối so với tiền tệ khác. 

Ngay cả ở những thời điểm xảy ra chiến tranh hay nền kinh tế thế giới gặp khó khăn như trong năm 2022 và 2023, giá trị của JPY cũng không thể phục hồi đủ mạnh. Nếu như ai đó nắm giữ JPY từ năm 2020 đến nay, họ có thể sẽ phải hối hận.

☀️ Điều chỉnh cơ cấu tài sản trú ẩn an toàn cho phù hợp

Tài sản trú ẩn nên được duy trì ở một tỷ lệ thích hợp trong cơ cấu danh mục. Nhà đầu tư nên có các loại tài sản này nhưng cũng không nên tất tay. Việc nắm giữ nhiều loại tài sản an toàn cũng là điều nên làm. 

Tóm lại, tài sản trú ẩn an toàn đang là xu hướng đầu tư khôn ngoan ở thời điểm hiện tại do nhiều biến động với tình hình kinh tế thế giới và xung đột xảy ra ở những điểm nóng quan trọng, khiến lạm phát có thể quay trở lại.

Nhà đầu tư nên khéo léo lựa chọn loại tài sản trú ẩn an toàn phù hợp nhất cho mình. Vàng và USD nên là sự lựa chọn hàng đầu nhờ tính thanh khoản cao và khả năng duy trì giá trị. Ngoài ra, trái phiếu chính phủ và cổ phiếu phòng thủ cũng là sự lựa chọn đối với những người muốn có mức thu nhập đều đặn.