Bảng giá đất mới tăng mạnh: Ngân sách hưởng lợi nhưng thị trường bất động sản đối mặt áp lực lớn

Nhiều tỉnh thành trên cả nước đang gấp rút hoàn thiện bảng giá đất mới để kịp áp dụng theo Luật Đất đai 2024 từ ngày 01/01/2026. Theo ghi nhận, mức giá mới tăng từ 16% đến 85%, thậm chí gấp nhiều lần tại một số khu vực. Việc điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách địa phương thông qua thuế và tiền sử dụng đất, đồng thời góp phần minh bạch hoá thị trường đất đai.

Tuy nhiên, mức tăng mạnh của bảng giá đất đang tạo ra nhiều thách thức đối với thị trường bất động sản. Nếu trước đây, chi phí tiền sử dụng đất chỉ chiếm khoảng 15–25% giá thành dự án, thì nay tỷ lệ này có thể tăng lên 40–60%. Điều này buộc các chủ đầu tư phải điều chỉnh giá bán, kéo mặt bằng giá bất động sản lên cao trong khi sức mua của thị trường vẫn đang suy giảm. Viện VARS IRE đánh giá bảng giá mới giúp thị trường minh bạch hơn, nhưng mức tăng cao lại có thể tạo áp lực tài chính lớn cho cả doanh nghiệp, người dân lẫn hệ thống tín dụng.

Bên cạnh đó, HoREA cũng chỉ ra bất cập trong cách xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai. Nhiều địa phương vẫn áp dụng công thức lấy giá đất theo bảng giá nhân hệ số, dẫn đến mức tiền sử dụng đất cao gấp nhiều lần so với phương pháp thặng dư. Nếu các vướng mắc này không được tháo gỡ kịp thời, thị trường bất động sản có nguy cơ tiếp tục trầm lắng, ảnh hưởng đến nguồn cung nhà ở và mục tiêu phát triển thị trường bền vững trong giai đoạn tới.