Quá nhiều token, quá ít niềm tin: Cách các nền tảng khởi chạy meme coin đang thử thách nhà đầu tư

Hệ sinh thái meme coin đang mở rộng nhanh chóng, với các nền tảng ra mắt mới như LaunchLab của Raydium và LetsBonk của Bonk đang cạnh tranh với vị trí đã được thiết lập của Pump.fun. Khi số lượng launchpad tăng lên, khối lượng meme coin tham gia thị trường cũng tăng theo.

Với một ngành công nghiệp đã bão hòa với nhiều dự án khác nhau, việc phân định ranh giới ngày càng trở nên khó khăn. Sự bùng nổ của các dự án meme coin cũng làm tăng khả năng xảy ra lừa đảo. Đại diện từ CoinGecko, Space ID và Neiro đã nói với BeInCrypto rằng sự gia tăng này của meme coin mang theo những rủi ro như các kế hoạch pump-and-dump và rug pull, vốn gắn liền với tính chất đầu cơ của thị trường.

Sự trỗi dậy của các nền tảng ra mắt meme coin mới

Nếu một launchpad meme coin không đủ, giờ đây có nhiều lựa chọn để chọn. Pump.fun là nền tảng đầu tiên trong ngành meme coin cách mạng hóa việc ra mắt token bằng cách dân chủ hóa quyền truy cập.

Nhưng giờ đây, nó đang phải đối mặt với sự cạnh tranh. Raydium đã phát hành LaunchLab, LetsBonk của Bonk đã khiến Pump.fun phải lo lắng, trong khi Believe và CMC Launch cũng đang tạo ra làn sóng. Kể từ đó, meme coin gốc đã mất vị thế mạnh mẽ trong ngành.

Điều đáng lo ngại hơn so với sự suy giảm của Pump.fun là làn sóng không ngừng của các meme coin mới. Xu hướng này có những tác động đáng kể đối với một ngành công nghiệp chưa được quản lý, khiến hầu hết các nhà đầu tư nhỏ lẻ chịu tổn thất lớn.

Khả năng tiếp cận có đồng nghĩa với tính bền vững không?

Khi Pump.fun lần đầu tiên ra mắt, nó đã giới thiệu một khái niệm mới chưa từng thấy trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Ý tưởng rất đơn giản: nếu bạn muốn ra mắt meme coin của riêng mình, bạn có thể làm điều đó gần như miễn phí và chỉ trong vài giây.

“Sự‬‭ dễ‬‭ tiếp‬‭ cận‬‭ của‬‭ các‬‭ launchpad‬‭ meme‬‭ coin‬‭ thúc‬‭ đẩy‬‭ cả‬‭ sự‬‭ đổi‬‭ mới‬‭ và‬‭ đầu‬‭ cơ,‬‭ với‬‭ mỗi‬‭ yếu‬‭ tố‬‭ củng‬‭ cố‬‭ lẫn‬‭ nhau.‬‭ Đầu‬‭ cơ‬‭ thúc‬‭ đẩy‬‭ hoạt‬‭ động‬‭ thị‬‭ trường,‬‭ thu‬‭ hút‬‭ vốn‬‭ và‬‭ người‬‭ tham‬‭ gia‬‭ tạo‬‭ ra‬‭ môi‬‭ trường‬‭ cạnh‬‭ tranh.‬‭ Áp‬‭ lực‬‭ này‬‭ buộc‬‭ các‬‭ nhà‬‭ sáng‬‭ tạo‬‭ phải‬‭ đổi‬‭ mới,‬‭ phát‬‭ triển‬‭ các‬‭ câu‬‭ chuyện‬‭ hấp‬‭ dẫn,‬‭ mô‬‭ hình‬‭ cộng‬‭ đồng‬‭ hoặc‬‭ cấu‬‭ trúc‬‭ token‬‭ độc‬‭ đáo‬‭ có‬‭ sức‬‭ hút‬‭ văn‬‭ hóa‬‭ hoặc‬‭ xã‬‭ hội,” S, người đứng đầu cộng đồng ẩn danh của Neiro, nói với BeInCrypto.

Nhưng khi một biển meme coin biến thành một cơn sóng thần, việc tìm kiếm các dự án có tiện ích thực sự trở thành một thách thức ngày càng lớn.

“Mặc‬‭ dù‬‭ thường‬‭ được‬‭ chấp‬‭ nhận‬‭ rằng‬‭ meme‬‭ coin‬‭ không‬‭ cần‬‭ bất‬‭ kỳ‬‭ loại‬‭ tiện‬‭ ích‬‭ nào‬‭ vì‬‭ chúng‬‭ được‬‭ xem‬‭ như‬‭ các‬‭ dự‬‭ án‬‭ mà‬‭ mọi‬‭ người‬‭ có‬‭ thể‬‭ nhận‬‭ diện‬‭ hoặc‬‭ “vibe”‬‭ với,‬‭ số‬‭ lượng‬‭ lớn‬‭ các‬‭ meme‬‭ coin‬‭ được‬‭ ra‬‭ mắt‬‭ đang‬‭ rút‬‭ thanh‬‭ khoản‬‭ khỏi‬‭ các‬‭ dự‬‭ án‬‭ có‬‭ sản‬‭ phẩm‬‭ hoặc‬‭ trường‬‭ hợp‬‭ sử‬‭ dụng,” Shaun Lee, nhà phân tích nghiên cứu tại CoinGecko, cho biết.

Điều này đã bắt đầu ảnh hưởng đến các meme coin đã tận dụng sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng để tồn tại qua các đợt suy thoái thị trường.

“Thật‬‭ không‬‭ may,‬‭ làn‬‭ sóng‬‭ hàng‬‭ ngàn‬‭ meme‬‭ coin‬‭ mới‬‭ vào‬‭ thị‬‭ trường‬‭ đã‬‭ ảnh‬‭ hưởng‬‭ đến‬‭ các‬‭ meme‬‭ coin‬‭ đã‬‭ được‬‭ thiết‬‭ lập‬‭ như‬‭ DOGE‬‭ và‬‭ SHIB.‬‭ Những‬‭ coin‬‭ này‬‭ đã‬‭ phải‬‭ đối‬‭ mặt‬‭ với‬‭ sự‬‭ pha‬‭ loãng‬‭ thương‬‭ hiệu‬‭ và,‬‭ với‬‭ thanh‬‭ khoản‬‭ bị‬‭ phân‬‭ tán,‬‭ không‬‭ thể‬‭ phá‬‭ vỡ‬‭ mức‬‭ cao‬‭ nhất‬‭ mọi‬‭ thời‬‭ đại‬‭ của‬‭ họ‬‭ từ‬‭ chu‬‭ kỳ‬‭ tăng‬‭ giá‬‭ năm‬‭ 2021,” Lee nói thêm.

Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, lớp đầu cơ bổ sung này trong một ngành công nghiệp đã biến động đáng kể tăng nguy cơ lừa đảo.

Quy mô đáng báo động của gian lận và thất bại dự án

Một báo cáo gần đây của Solidus Labs đã tiết lộ quy mô đáng kể của các hoạt động gian lận trên Solana. Theo kết quả, khoảng 98.7% token trên Pump.fun và 93% các pool thanh khoản trên Raydium đã thể hiện các đặc điểm của các kế hoạch pump-and-dump hoặc rug pull.

Biết điều này, nhiều đợt ra mắt token được thực hiện chỉ để tận dụng tính chất giống như sòng bạc của thị trường.

“Điều này chắc chắn rất đáng lo ngại. Các nền tảng ra mắt meme coin tận dụng lòng tham và FOMO của con người, khiến chúng trở thành nơi hoàn hảo để khởi động các kế hoạch pump-and-dump, ngay cả khi đó không phải là ý định ban đầu của họ,” Alice Shikova, Trưởng phòng Marketing tại Space ID, nói với BeInCrypto.

Vì hàng ngàn coin được ra mắt hàng ngày, nhiều trong số đó trở thành lừa đảo, hầu hết các dự án này thường kết thúc không hoạt động. Dữ liệu về hiện tượng này rất đáng kinh ngạc. 

Một báo cáo gần đây của CoinGecko cho thấy trong khoảng 7 triệu tiền điện tử được liệt kê trên GeckoTerminal từ năm 2021, 3.7 triệu – hay 53% – đã trở nên không hoạt động. 

Phần lớn các sự sụp đổ này xảy ra vào năm 2024 và 2025. Đáng chú ý, hơn 1.82 triệu token đã ngừng giao dịch chỉ trong năm 2025, vượt xa khoảng 1.38 triệu thất bại được ghi nhận trong suốt năm 2024.

“Ngành meme coin từ trước đến nay luôn ưu tiên số lượng hơn chất lượng, phản ánh động lực thị trường hiện đại nơi sự chú ý là thoáng qua. Nhiều coin tận dụng các xu hướng ngắn hạn, hy sinh chiều sâu để đổi lấy sự tức thời. Các nền tảng ra mắt tăng cường xu hướng này bằng cách đơn giản hóa việc tạo token, dẫn đến nhiều dự án, hầu hết trong số đó thiếu sức bền,” S giải thích.

Khi không có quy định liên bang nào được đưa ra, chỉ còn hai lựa chọn. Các nền tảng ra mắt hoặc hành động, hoặc các nhà giao dịch quyết định thông minh hơn trong quyết định đầu tư của mình.

Khoảng trống pháp lý: Ai chịu trách nhiệm?

Hiện tại, không có khung pháp lý cụ thể và toàn diện nào cho ngành công nghiệp meme coin, điều này tạo ra môi trường mà các kế hoạch pump-and-dump và rug pull vẫn phổ biến. 

Vào tháng 02, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã đưa ra tuyên bố rằng các giao dịch meme coin điển hình không được coi là chứng khoán. Phân loại này có nghĩa là các nhà đầu tư vào các tài sản cụ thể này thường không được bảo vệ bởi luật chứng khoán liên bang.

Theo Shikova, các nền tảng ra mắt phải chịu trách nhiệm trong bối cảnh không có quy định này.

“Hiện tại, thậm chí không rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm cho memecoin, chứ chưa nói đến các quy tắc nên là gì. Và thực tế, sẽ mất một thời gian dài để các cơ quan chính phủ bắt kịp và hiểu rõ lĩnh vực này. Vì vậy, các nền tảng ra mắt cần tự điều chỉnh nếu họ muốn memecoin trở thành một lĩnh vực đầu tư hợp pháp. Nếu không, các nhà quản lý sẽ can thiệp và cấm chúng hoàn toàn,” cô cảnh báo.

May mắn thay, các phương pháp hiện có có thể giúp giảm thiểu rủi ro lừa đảo ngày càng tăng.

Con đường phía trước: Kiểm toán, khóa tài sản và thẩm định

Trong một lĩnh vực ưu tiên số lượng hơn chất lượng, các nền tảng ra mắt có cơ hội thực hiện các biện pháp bảo vệ để ngăn chặn các dự án sụp đổ ngay lập tức.

“Cách duy nhất để giải quyết vấn đề này là thông qua các cuộc kiểm toán minh bạch và cũng cần áp dụng các quy định khóa token cho bất kỳ ai ra mắt token mới, để họ không thể đóng dự án và biến mất với số tiền ngay khi nó tăng giá. Và chính các nền tảng launchpad phải chịu trách nhiệm đưa ra các quy định này – nếu không, các cơ quan quản lý sẽ làm điều đó, và khi đó các quy định chắc chắn sẽ nghiêm ngặt hơn nhiều,” Shikova nói với BeInCrypto.

Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp phù hợp cho tất cả. Ngay cả khi có các quy định và biện pháp bảo vệ đã được thiết lập, các nhà giao dịch vẫn phải chịu trách nhiệm cuối cùng trong việc kiểm tra dự án trước khi đầu tư.

“Họ có thể kiểm tra lý lịch của đội ngũ (ngoài những gì họ nói trên LinkedIn), tokenomics và lộ trình của dự án (nếu nó có), và quan trọng hơn, cộng đồng của nó. Bạn thường có thể nhận ra liệu cộng đồng chỉ ở đó vì sự thổi phồng ngắn hạn hay thực sự tin tưởng vào dự án, và điều này thường quyết định đến sự bền vững của nó, đặc biệt là khi nói đến các tài sản đầu cơ như memecoin,” Shikova bổ sung.

Trong khi mở rộng quyền truy cập và thúc đẩy đổi mới, sự gia tăng của các nền tảng launchpad memecoin đã không thể phủ nhận làm gia tăng thách thức trong thị trường đầu cơ cao này.

Khi các nền tảng này tiếp tục phát triển, trách nhiệm vẫn thuộc về cả các launchpad trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt hơn và các nhà đầu tư cá nhân cần thực hiện thẩm định kỹ lưỡng để điều hướng các rủi ro ngày càng tăng.