Fluid DEX đối mặt với phản ứng dữ dội về rủi ro cân bằng lại trong bối cảnh biến động ETH

Trong thế giới tài chính phi tập trung (DeFi), Fluid DEX — một sàn giao dịch phi tập trung mới nổi — đã thu hút sự chú ý lớn. Các nhà cung cấp thanh khoản (LPs) trong pool USDC-ETH của nó đã báo cáo thiệt hại lên đến 19 triệu USD do cơ chế cân bằng lại của nền tảng này gây ra.

Sự cố này đã gây ra tranh luận trong cộng đồng DeFi và đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về tính minh bạch và trách nhiệm trong việc bảo vệ người dùng.

Biến động của Ethereum gây ra tổn thất cho Fluid DEX

Fluid DEX ra mắt vào tháng 10/2024, khi ETH giao dịch quanh mức 4,400 USD. Nền tảng này hứa hẹn tạo ra thanh khoản lên đến 39 USD cho mỗi 1 USD tổng giá trị khóa (TVL), thu hút nhiều LPs cung cấp thanh khoản cho các pool như USDC-ETH.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2025, giá ETH đã giảm xuống dưới 1,400 USD tại một thời điểm và hiện dao động quanh mức 2,550 USD. Sự giảm mạnh này đã gây ra thiệt hại tạm thời nghiêm trọng. Theo báo cáo của Fluid, cơ chế cân bằng tự động của pool — được thiết kế để tối ưu hóa lợi nhuận — đã trở thành nguồn gốc chính của những thiệt hại này.

“Mặc dù pool hoạt động rất tốt khi giá nằm trong phạm vi (tích lũy phí mạnh cho LPs), sự biến động cao kích hoạt cân bằng lại. Điều này xảy ra dần dần thông qua các giao dịch được định tuyến qua pool — từ ~3,800 USD đến ~1,560 USD, và hiện tại là ~2,340 USD. Cơ chế cân bằng lại gây ra thiệt hại thực tế cho LPs vượt quá thu nhập từ phí,” Samyak Jain, đồng sáng lập Fluid, cho biết.

Các cơ chế cân bằng trong AMM như Fluid tự động điều chỉnh tỷ lệ tài sản của pool để duy trì giá trị cân bằng dựa trên các công thức toán học. Cách tiếp cận này đảm bảo thanh khoản ổn định và tối ưu hóa thu nhập từ phí giao dịch, đặc biệt trong các pool có khối lượng lớn.

Tuy nhiên, rủi ro là rất lớn, đặc biệt trong các pool biến động như USDC-ETH. Khi giá tài sản dao động mạnh, chúng kích hoạt thiệt hại tạm thời. Điều này có nghĩa là LPs có thể chịu thiệt hại so với việc chỉ giữ tài sản bên ngoài pool.

Dữ liệu từ Dune Analytics cho thấy TVL của Fluid Vault giảm mạnh. Tính đến giữa tháng 05/2025, tổng thiệt hại cho LPs đã đạt 19 triệu USD.

Căng thẳng leo thang khi nhà cung cấp tin tức DeFi DefiMoon công khai chỉ trích Fluid và các Key Opinion Leaders (KOLs) được trả tiền vì không cảnh báo người dùng về rủi ro cân bằng lại.

DefiMoon tuyên bố rằng Fluid đã quảng bá mạnh mẽ pool, hứa hẹn lợi nhuận cao và thậm chí gợi ý rằng nó có thể vượt qua Uniswap, một trong những DEX hàng đầu. Tuy nhiên, họ nói rằng nền tảng này hầu như không đề cập đến rủi ro cân bằng lại, khiến nhiều LPs thiếu kinh nghiệm chịu thiệt hại nặng nề.

“Không ai trong số họ từng đề cập đến cân bằng lại như một vấn đề tiềm ẩn và tôi chắc chắn rằng không ai trong số họ đã đặt một đồng vốn nào vào pool này!” DefiMoon tuyên bố.

Tuy nhiên, Samyak Jain đã bảo vệ nền tảng. Ông nhấn mạnh rằng các pool stablecoin của Fluid vẫn đang hoạt động tốt và tiếp tục tạo ra lợi nhuận mạnh mẽ cho LPs. Ông cũng phủ nhận con số 19 triệu USD, cho rằng pool ETH-USDC chỉ chịu “thiệt hại một phần” do biến động chung của thị trường, không phải do bất kỳ lỗi nào của Fluid.

Fluid đã đề xuất một kế hoạch bồi thường để hỗ trợ các LPs bị ảnh hưởng. Họ đề nghị 500,000 FLUID token, trị giá 2.6 triệu USD, với lịch trình vesting một năm.

Trường hợp của Fluid DEX là một lời cảnh báo cho cộng đồng DeFi. Hiểu rõ rủi ro là điều quan trọng trước khi cung cấp thanh khoản cho bất kỳ pool nào.