Vào ngày 30/12/2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã bơm thêm 16 tỷ USD vào hệ thống ngân hàng Mỹ, đánh dấu hoạt động bơm thanh khoản lớn thứ hai kể từ khủng hoảng COVID-19. Số tiền này được cung cấp thông qua các hợp đồng mua lại qua đêm (repo), nâng tổng giá trị trái phiếu kho bạc được mua qua repo trong tháng 12 lên mức 40.32 tỷ USD.
Quy mô của động thái này đã làm dấy lên sự tranh luận về những căng thẳng tiềm ẩn trong thị trường vốn ngắn hạn, đồng thời đặt câu hỏi về việc thanh khoản toàn cầu tăng cao sẽ tác động thế nào đến các tài sản rủi ro, bao gồm cả Bitcoin.
Theo dữ liệu từ Barchart, hoạt động bơm vốn ngày 30/12 vừa qua chỉ xếp sau các biện pháp khẩn cấp thời kỳ đại dịch về mức độ quy mô.
Bình luận viên tài chính Andrew Lokenauth cũng bày tỏ lo ngại, cho biết việc bơm vốn lớn như vậy chỉ khiến mọi thứ có vẻ “ổn” ở bề nổi. Trong một bài đăng khác, Lokenauth so sánh tình trạng này với việc các ngân hàng hứa hẹn về những tài sản mà họ thực chất không hoàn toàn kiểm soát.
Anh ấy lý giải rằng các tổ chức hiện cần tiền mặt để đáp ứng các nghĩa vụ liên quan đến hàng hóa và sự lệch pha về tài sản thế chấp.
Chức năng repo qua đêm của Fed cho phép các đối tác đủ điều kiện trao đổi trái phiếu kho bạc lấy tiền mặt với một mức lãi suất cố định, giúp Fed kiểm soát tốt hơn lãi suất ngắn hạn trên thị trường.
Mặc dù Fed thường sử dụng repo vào các thời điểm cuối quý và cuối năm, nhưng tổng giá trị repo tháng 12 đạt 40.32 tỷ USD vẫn là mức rất lớn. Theo Bluekurtic Market Insights, đây là hình thức “hỗ trợ thanh khoản” liên tục, đồng thời lưu ý rằng nhu cầu về vốn cam kết này vẫn tăng cao suốt tháng.
Nhìn chung, giới phân tích cho rằng sự gia tăng repo chủ yếu do các ngân hàng gặp hạn chế về bảng cân đối dịp cuối năm, chứ chưa phải báo hiệu một cuộc khủng hoảng. Khi đến kỳ báo cáo, các ngân hàng buộc phải thắt chặt tiêu chuẩn kiểm soát vốn, khiến họ ít sẵn sàng cho vay trên thị trường repo tư nhân.
Khi điều này xảy ra, các tổ chức tài chính chọn Fed như “điểm tựa an toàn”. Tuy vậy, việc các tổ chức quá phụ thuộc vào kênh cung cấp vốn của ngân hàng trung ương cũng cho thấy những căng thẳng ngầm hoặc sự thận trọng trong hệ thống tài chính.
Bên cạnh repo, giới đầu tư cũng chú ý đến biên bản cuộc họp mới nhất của Uỷ ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Các chuyên gia ở Markets & Mayhem nhấn mạnh điểm quan trọng: chương trình quản lý dự trữ, thường gọi là “không phải nới lỏng định lượng”, có thể khiến Fed mua vào tới 220 tỷ USD trái phiếu kho bạc trong 12 tháng tới để đảm bảo hệ thống ngân hàng có đủ dự trữ.
Các nhà hoạch định chính sách cũng khẳng định hoạt động mua vào này chỉ nhằm kiểm soát lãi suất và quản lý thanh khoản, hoàn toàn không phải dấu hiệu cho thấy Fed sẽ sớm nới lỏng tiền tệ.
Biên bản cuộc họp FOMC cũng cho thấy Fed duy trì quan điểm cẩn trọng. Phần lớn ý kiến cho rằng việc cắt giảm lãi suất tiếp theo chỉ phù hợp nếu lạm phát tiếp tục giảm theo dự báo. Một số thành viên thậm chí cảnh báo rằng nếu giảm lãi suất quá sớm có thể khiến lạm phát cao kéo dài hoặc làm suy yếu uy tín của Fed.
Chính vì vậy, thị trường hiện dự đoán sớm nhất phải đến tháng 03/2026 mới có thể kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất, củng cố câu chuyện “lãi suất cao kéo dài” bất chấp thanh khoản đang được gia tăng.
Tại thời điểm viết bài, thanh khoản toàn cầu đã lập kỷ lục mới. Theo dữ liệu từ Alpha Extract, tổng mức thanh khoản toàn cầu đã tăng thêm khoảng 490 tỷ USD. Mức tăng này nhờ vào:
Trung Quốc thường khởi động năm mới với đợt bơm thanh khoản mạnh, trong khi tại phương Tây, những thay đổi về quy định sở hữu trái phiếu kho bạc của ngân hàng cũng có thể làm giảm bớt các hạn chế hiện hành.
Theo tổng kết từ nhiều chuyên gia trong lĩnh vực crypto, “thanh khoản toàn cầu tăng dốc đứng” và Bitcoin có thể sẽ đi theo xu hướng này trong tương lai. Thực tế, các đợt mở rộng thanh khoản toàn cầu trong quá khứ thường đi kèm diễn biến tích cực ở các tài sản rủi ro, gồm cả tiền điện tử.
Dù vậy, phản ứng của thị trường đang khá im ắng. Bitcoin vẫn dao động trong biên độ hẹp quanh mức 85,000 – 90,000 USD với thanh khoản và biến động đều ở mức thấp.
Sự “lệch pha” này phản ánh rõ nét bối cảnh hiện tại, khi thanh khoản dồi dào cùng lúc va chạm với chính sách lãi suất giữ ở mức cao, những bất ổn về quy định và tâm lý thận trọng sau một năm đầy biến động.
Liệu dòng tiền tăng mạnh vào tháng 12 có đánh dấu một bước ngoặt quan trọng? Fed đang âm thầm bổ sung hỗ trợ cho hệ thống tài chính, dù họ vẫn khẳng định đây không phải là nới lỏng chính sách. Tuy nhiên, hướng đi của dòng tiền có thể quan trọng hơn nhiều so với những gì được gọi tên.