Các mạng lưới sử dụng tiếng Trung hoạt động trên Telegram đang trở thành trụ cột của nền kinh tế tiền điện tử phi pháp lớn nhất thế giới.
Những nhóm này đã vượt xa dark web khi kết hợp lừa đảo, giả mạo bằng AI và rửa tiền thành một hệ thống công nghiệp khép kín.
Quy mô của chúng chưa từng có tiền lệ. Theo dữ liệu từ Elliptic , nền tảng Huione Guarantee (sau đổi tên thành Haowang Guarantee) đã xử lý 27 tỷ USD trong giai đoạn từ 2021 đến 2025.
Con số này còn vượt cả tất cả các chợ dark web lớn nhất từ trước đến nay.
Sau khi Telegram khóa kênh Huione vào tháng 05/2024, hoạt động lại chuyển sang các chợ khác. Hiện hai thị trường đang chiếm ưu thế:
Tổng khối lượng giao dịch trung bình mỗi tháng trên hai chợ này còn cao hơn cả tổng giao dịch của AlphaBay trong suốt thời gian nó tồn tại.
Telegram cung cấp các kênh công khai, hệ thống trung gian giữ tiền (giống như escrow) và khả năng tiếp cận toàn cầu ngay lập tức. Người dùng không cần dùng trình duyệt Tor hay có kiến thức kỹ thuật phức tạp.
Các chợ này tái tạo đầy đủ những tính năng nổi bật của dark web:
Thực tế, Telegram đã trở thành “dark web không rào cản”.
Những chợ này không bán ma túy hay vũ khí quy mô lớn, mà tập trung vào các công cụ phục vụ lừa đảo.
Khách hàng chủ yếu là ngành lừa đảo “pig-butchering”. Các mô hình lừa tình cảm lâu dài và lừa đảo đầu tư mang về khoảng 10 tỷ USD mỗi năm chỉ tính riêng nạn nhân ở Mỹ, theo số liệu liên bang.
Hoạt động này chủ yếu tập trung ở Đông Nam Á. Nhiều nơi sử dụng lao động bị ép buộc dưới dạng các xưởng scam.
Các chợ trên Telegram cung cấp:
Nền kinh tế lừa đảo và các chợ phi pháp phát triển cùng nhau.
Yếu tố thúc đẩy chính là trí tuệ nhân tạo. Các nhóm Telegram dùng tiếng Trung rao bán nhiều công cụ tiên tiến như:
Những công nghệ này giúp kẻ gian giả dạng người thật trong các cuộc gọi video. Điều đó làm nạn nhân dễ tin tưởng và dễ “dính bẫy” hơn nhiều.
Các chuyên gia nhận định đây là quá trình “công nghiệp hóa lừa đảo xã hội”. Mọi thứ vận hành như một dây chuyền sản xuất hàng loạt.
Gần như tất cả giao dịch đều thanh toán bằng Tether (USDT). Khác với các loại tiền mã hóa phi tập trung, USDT có khả năng đóng băng tài khoản – nhưng trên thực tế, tính năng này rất ít khi được sử dụng rộng rãi.
Chính vì vậy, đồng stablecoin tập trung nhất này lại đang là trụ cột cho các chợ phi pháp lớn nhất từng được ghi nhận. Điều này khiến mọi rủi ro từ lừa đảo, rửa tiền đến gian lận xuyên biên giới càng bị tập trung.
Telegram từng gỡ bỏ nhiều chợ phi pháp lớn. Nhưng mỗi lần chợ cũ bị khóa, chỉ vài tuần sau đã có chợ mới thay thế.
Chủ sở hữu các chợ luân chuyển liên tục, tính thanh khoản cũng được dịch chuyển rất nhanh chóng.
Theo Elliptic, hiện có khoảng 30 chợ Telegram sử dụng tiếng Trung vẫn đang hoạt động. Tổng giá trị giao dịch mỗi năm lên tới hàng chục tỷ USD, chủ yếu bằng tiền điện tử.
Các biện pháp thực thi pháp luật còn rời rạc, không đồng bộ.
Nhìn chung, đây không còn là câu chuyện tội phạm mạng nhỏ lẻ nữa.
Các nền tảng nhắn tin công khai giờ đây là “sân chơi” tập trung tài chính phi pháp toàn cầu. Mạng lưới theo ngôn ngữ quan trọng hơn vị trí địa lý; các công cụ công nghệ đang làm thay đổi cách thức lừa đảo.
Kết quả, hệ sinh thái tội phạm này đã lớn hơn bất kỳ thứ gì mà dark web từng tạo ra – và nó hoạt động công khai ngay trước mắt mọi người.
Nếu không có sự phối hợp giữa nền tảng, các tổ chức phát hành stablecoin và cơ quan thực thi pháp luật, hệ thống này sẽ còn tiếp tục mở rộng.