MENA trở thành động lực tăng trưởng toàn cầu cho game blockchain, theo báo cáo BGA 2025

Khu vực Trung Đông và Bắc Phi (MENA) hiện chiếm gần 20% lực lượng lao động trong ngành game blockchain toàn cầu. Đây là sự thay đổi lớn nhất giữa các khu vực trong lịch sử của ngành.

Báo cáo Toàn cảnh Ngành công nghiệp Game Blockchain 2025 của Blockchain Game Alliance công bố tại Global Blockchain Show Abu Dhabi ngày 10/12/2025 đã cho thấy sự dịch chuyển nguồn nhân lực diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Tỷ lệ nhân sự ngành tại MENA tăng từ chỉ 0.5% vào năm 2021 lên 19.8% vào năm 2025 – mức tăng nhanh nhất kể từ khi bắt đầu theo dõi số liệu.

Sự tăng trưởng bùng nổ thay đổi cơ cấu dân số khu vực

Khảo sát thường niên lần thứ 5 của BGA cho thấy sự tái cân bằng nền tảng của ngành game blockchain toàn cầu. Thị trường phương Tây đang thu hẹp lại, trong khi các khu vực khác đẩy nhanh phát triển hạ tầng số và củng cố khung pháp lý vững chắc hơn.

Khảo sát năm 2025 thu về 506 câu trả lời hợp lệ, giảm so với 623 của năm 2024, một phần do thị trường phương Tây suy giảm. Tuy nhiên, các khu vực mới nổi lại tăng trưởng thực chất: châu Phi hiện chiếm 5.5% nhân sự ngành, còn Mỹ Latinh là 11.9%. Điều này cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt khỏi thế thống trị truyền thống của châu Á và châu Âu.

Tỷ lệ nữ giới tham gia ngành đạt kỷ lục 22.7%, tăng từ 17.3% so với năm 2024. Đa số tập trung ở lứa tuổi 25 đến 44. Việc giới trẻ dẫn đầu sự bùng nổ tiếp tục diễn ra tại MENA và châu Phi. Đáng chú ý, 40% người trả lời từ châu Phi dưới 25 tuổi.

Quy định và chất lượng dẫn đầu các ưu tiên của ngành

Các chuyên gia hiện xem sự rõ ràng về quy định là yếu tố quan trọng nhất cho tương lai của game blockchain. Có đến 64.4% kỳ vọng chính sách và pháp luật sẽ tác động tích cực đến ngành này. Điều này phản ánh niềm tin ngày càng lớn rằng sự phát triển bền vững dựa vào khung pháp lý minh bạch, rõ ràng.

Các quốc gia MENA đã nhanh chóng xây dựng quy định. UAE, Bahrain và Morocco đang thử nghiệm hoặc quản lý khung stablecoin, biến khu vực thành điểm sáng về đổi mới thanh toán. Ví dụ, Oman ghi nhận lượng giao dịch thanh toán số tăng 700% chỉ trong một năm. Ví điện tử hiện chiếm tới 74% tổng số giao dịch, hỗ trợ nền kinh tế blockchain vận hành trên hệ thống tài chính hiện đại.

Việc ra mắt các tựa game chất lượng cao đứng thứ hai trong danh sách yếu tố then chốt với tỷ lệ 29.5%. Điều này cho thấy sự dịch chuyển khỏi các mô hình đầu cơ như trước đây. Mô hình kinh doanh bền vững, chú trọng doanh thu xếp thứ ba với 27.5%. Stablecoin cũng được 27.3% ủng hộ với vai trò công cụ thanh toán xuyên biên giới và trong game.

Các studio đang tập trung vào chất lượng sản phẩm sau làn sóng thoái trào. Tổng vốn đầu tư cho game blockchain sụt giảm từ hơn 10 tỷ USD năm 2022 xuống chỉ còn 293 triệu USD vào năm 2025. Các studio hiện tập trung vào tạo nguồn thu thực tế thay vì chạy theo token đầu cơ. Tỷ lệ các guild tham gia đã giảm từ 20.7% vào năm 2022 xuống còn 7.9% năm 2025 do những mô hình thiếu bền vững dần biến mất.

Lừa đảo, thiếu vốn và AI nổi lên như những mối đe dọa hàng đầu

Dù có nhiều chuyển biến tích cực, ngành game blockchain vẫn đối mặt với các rào cản lớn. Lừa đảo và gian lận tiếp tục là đe dọa hàng đầu, được 36.0% người khảo sát chỉ ra. Các chiêu trò rug pull và mô hình trục lợi vẫn khiến đa số game thủ ngần ngại tiếp cận.

Việc thiếu nguồn vốn là thách thức lớn thứ hai, chiếm 32.6%. Tình trạng “khát vốn” khiến 80% đến 93% startup đóng cửa kể từ năm 2021. Phần lớn quỹ đầu tư mạo hiểm cũng tạm dừng rót vốn mới. Các studio lúc này phải chứng minh sự hiệu quả cũng như khả năng phát triển bền vững nếu muốn tồn tại.

Trí tuệ nhân tạo (AI) vừa là cơ hội vừa là thách thức với ngành. Dù 46% cho rằng AI sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động marketing hoặc sáng tạo nội dung, nhưng 38.9% lại lo ngại AI dễ dẫn đến hiện tượng gian lận, tạo ra nội dung đại trà và làm giảm tính sáng tạo thực thụ.

Hạ tầng số thúc đẩy lợi thế cạnh tranh của MENA

MENA phát triển không chỉ nhờ chính sách cởi mở cho đổi mới sáng tạo. Người dân khu vực này rất quen thuộc với công nghệ số, có hiểu biết tài chính tốt và dám chấp nhận rủi ro – các yếu tố quan trọng cho việc ứng dụng blockchain. Có gần 45% nhà giao dịch tại MENA bắt đầu với tài khoản demo, cho thấy nhu cầu học hỏi kiến thức tài chính rất lớn. Khách hàng ở đây có tỷ lệ giao dịch thắng cao và là nhóm có khẩu vị rủi ro cao nhất toàn cầu.

Hệ thống thanh toán hiện đại đóng vai trò rất quan trọng. Nhiều quốc gia đã phát triển hệ thống thanh toán thời gian thực, trung tâm thanh toán tự động cùng nền tảng di động, giúp giảm chi phí giao dịch, rút ngắn thời gian xử lý và thúc đẩy các giao dịch chuyển giá trị xuyên biên giới thiết yếu cho hệ sinh thái game blockchain.

Nhiều studio lớn đã chú ý đến xu hướng này. Khảo sát của BGA ghi nhận sự tham gia của nhân sự từ Ubisoft, Square Enix, Cointelegraph, Polygon Labs, DMCC Dubai cùng các tổ chức tài chính lớn trong khu vực. Gaming truyền thống và blockchain đang xích lại gần nhau. Các nhà phát hành game khám phá Web3 bằng cách tích hợp công nghệ mới mà không từ bỏ mô hình đã kiểm chứng.

Trên toàn cầu, stablecoin xử lý tổng giá trị giao dịch lên tới 27.6 nghìn tỷ USD trong năm 2024, trong đó MENA dẫn đầu đổi mới thanh toán tới nhà đầu tư nhỏ lẻ. Lợi thế về pháp lý, phát triển hạ tầng và am hiểu của người dùng đang giúp khu vực này vươn lên mạnh mẽ khi game blockchain tiến dần từ thị trường ngách thành xu hướng chủ đạo.

Ngành công nghiệp vượt qua giai đoạn thu hẹp để hướng tới phục hồi vào năm 2026

Giá token Web3 đã mất 90% đến 95% so với đỉnh cũ. Các studio đang từ bỏ mô hình phụ thuộc vào token, chuyển sang lựa chọn doanh thu truyền thống kết hợp yếu tố blockchain. Dù nhiều dự án thất bại, nhưng những cái tên trụ lại đều có nền tảng tốt hơn rõ rệt. Các studio có tài sản trí tuệ vững mạnh, nền kinh tế bền vững bắt đầu thu hút sự chú ý của nhà đầu tư sau hai năm “khát vốn”.

Sự vươn lên của MENA diễn ra trong bối cảnh ngành trưởng thành, khi các nhà phát triển tại đây hưởng lợi từ quy định ổn định, đa dạng nguồn doanh thu cùng dòng vốn đầu tư của các tổ chức và quỹ đầu tư quốc gia.

Hướng đến năm 2026, ngành đang đặt kỳ vọng liệu những game chất lượng được ra mắt có mang lại thành tựu đột phá như mong đợi. MENA nổi lên nhờ hạ tầng tốt, nguồn nhân lực mạnh và khung pháp lý thuận lợi. Tuy nhiên, thành công lâu dài vẫn sẽ phụ thuộc vào việc tạo ra những trò chơi hấp dẫn mà người chơi chọn vì nhu cầu giải trí, chứ không chỉ vì động cơ tài chính. Năm tới sẽ trả lời liệu MENA có thật sự tiến gần đến vị thế “đầu tàu tăng trưởng” của ngành game blockchain hay không.