Hai lần gián đoạn AWS trong một tháng – người nắm giữ crypto có nên lo lắng?

Amazon Web Services (AWS) được cho là lại gặp sự cố ngừng hoạt động hôm nay, sau đợt gián đoạn lớn chỉ 10 ngày trước, vào ngày 20/10/2025. Nhiều nền tảng phụ thuộc vào AWS đã báo cáo các vấn đề vận hành ở nhiều mức độ. 

Với các gián đoạn liên tiếp như vậy, cộng đồng tiền mã hóa đang đối mặt với một lo ngại lớn: Mạng lưới blockchain và tài sản số an toàn đến đâu nếu các máy chủ lớn gặp sự cố và ngoại tuyến trong một thời gian đáng kể? 

AWS là hạ tầng then chốt của Web3 — ngay cả khi người ta quên điều đó

Dù “phi tập trung” là nguyên tắc cốt lõi của blockchain, phần lớn tầng công nghệ Web3 vẫn chưa thực sự phi tập trung hoàn toàn. 

Phần lớn hạ tầng quan trọng — các điểm cuối RPC, API, giao diện sàn giao dịch, bảng điều khiển phân tích, nguồn cấp giá, thậm chí cả dịch vụ ví — đều chạy trên các nhà cung cấp đám mây tập trung, đặc biệt là AWS US-East-1.

Infura, Alchemy, QuickNode, Ankr và nhiều dịch vụ lưu trữ node vận hành các cụm máy lớn trên AWS. Nhiều sàn giao dịch, đơn vị lưu ký và ví phụ thuộc vào AWS cho nhu cầu tính toán và lưu trữ dữ liệu.

Đáng chú ý, chính mạng chính Ethereum vẫn là phi tập trung. Tuy nhiên, việc truy cập vào đó (các cổng RPC và API) thường đi qua hạ tầng tập trung.

Khi AWS gặp sự cố, như đã xảy ra hai lần trong tháng này, lớp truy cập bị gián đoạn chứ không phải bản thân blockchain. Nhưng với người dùng phổ thông, điều đó chẳng khác gì “blockchain bị sập”.

Vì vậy, các mạng lưới vẫn an toàn, nhưng quyền truy cập của người dùng bị nghẽn tại những điểm hạ tầng tập trung.

Điểm yếu lớn nhất của crypto là việc truy cập tập trung vào các hệ thống phi tập trung

Trong sự cố ngày 20/10/2025, người dùng MetaMask và Uniswap gặp lỗi kết nối vì các điểm cuối RPC bị quá thời gian chờ.

Ngoài ra, các marketplace NFT và oracle dữ liệu bị chậm cập nhật. Một số giao thức DeFi không thể lấy nguồn giá hoặc hoàn tất lời gọi smart contract vì các API trung gian (chạy trên AWS) không thể truy cập.

Điều này cho thấy một điểm yếu hệ thống tiềm ẩn: “lớp truy cập” đang bị tập trung vào một vài đám mây quy mô siêu lớn. 

Nếu AWS, Azure hoặc Google Cloud gặp sự cố dây chuyền, ngay cả các hệ sinh thái “phi tập trung” cũng có thể tạm thời đình trệ.

Hình dung như ngôi nhà “phi tập trung” của bạn chỉ có một ổ khóa cửa trung tâm — rồi dịch vụ quản lý chìa lại bị sập.

Sự gián đoạn của AWS có thể gây ra thiệt hại thực sự cho tiền mã hóa không?

Trong ngắn hạn — đúng là có thể xảy ra gián đoạn truy cập. Người dùng có thể không thể giao dịch, bridge hoặc xác minh giao dịch.Ngoài ra, các đơn vị lưu ký có thể bị chậm xác nhận hoặc gặp vấn đề báo cáo. Các sàn giao dịch có thể phải tạm dừng rút tiền nếu các node API của họ bị sập.

Tuy vậy, bản thân tài sản on-chain vẫn an toàn. Chúng tồn tại trên các node blockchain phân tán toàn cầu và vẫn tiếp tục vận hành. Rủi ro không nằm ở an toàn tài sản mà ở tính liên tục của giao dịch.

Một rủi ro tinh vi hơn là phản ứng của thị trường. Nếu sự cố đám mây lớn xảy ra đúng lúc biến động, và các sàn hoặc nguồn dữ liệu oracle bị ngừng, khoảng trống thanh khoản và trượt giá có thể gia tăng, dẫn đến các cú sập chớp nhoáng hoặc những bất thường arbitrage.

Chúng ta đang chứng kiến “tập trung hóa ở tầng biên” trở thành điểm lỗi đơn cho thế giới phi tập trung. 

Nếu một sự cố quy mô như AWS trong tương lai trùng với giai đoạn hoạt động on-chain dày đặc — chẳng hạn trong một kỳ Bitcoin halving hoặc một đợt tăng do ETF dẫn dắt — người dùng có thể đối mặt ví bị treo, các swap bị kẹt, hoặc pool thanh khoản bị dừng.

Đây không phải giả thuyết. Cả sự cố AWS năm 2021 và 2025 đều đã ảnh hưởng đến các marketplace NFT, API ví và nhiều nền tảng giao dịch.

Tổng thể, sự cố ngừng hoạt động của AWS là rủi ro hệ thống thực sự đối với khả năng truy cập crypto, chứ không phải đối với bảo mật crypto. Chúng cho thấy hệ sinh thái vốn được cho là phi tập trung vẫn tập trung đến mức nào.