Đồng rial của Iran vừa chạm đáy kỷ lục so với đồng USD, làm bùng nổ các cuộc biểu tình trên đường phố ở thủ đô và nhiều thành phố lớn khác.
Khủng hoảng kinh tế này đã làm dấy lên tranh luận về khả năng của Bitcoin như một “nơi trú ẩn an toàn”. CEO Bitwise, ông Hunter Horsley, gợi ý rằng đồng tiền mã hóa lớn nhất này có thể giúp mọi người tự bảo vệ mình trước tình trạng bất ổn tài chính.
Theo Financial Times, đồng nội tệ này đã mất hơn 40% giá trị kể từ khi Iran xảy ra xung đột với Israel vào tháng 06/2025. Đáng chú ý, đồng rial giảm từ 32,000 rial đổi 1 USD vào năm 2015 xuống hơn 1.4 triệu rial hiện nay, tức mất giá gần 44 lần trong 10 năm. Sự lao dốc quá nhanh này càng làm “nóng” khủng hoảng kinh tế ở Iran.
“Tỷ giá chính thức vào đầu những năm 1980 là 70 rial đổi 1 USD,” Alex Gladstein cho biết.
Lạm phát của Iran đạt mức 42.2% vào tháng 12, tăng so với cùng kỳ năm ngoái và cao hơn 1.8% so với tháng 11. Điều này khiến đời sống các hộ gia đình Iran gặp khó khăn trầm trọng. Giá lương thực đã tăng 72% vào tháng 12/2025 so với một năm trước đó, trong khi giá hàng hóa y tế cũng tăng tới 50%.
Nhiều cửa hàng tại khu chợ Grand Bazaar ở Tehran đóng cửa phản đối, các cuộc biểu tình lan rộng ra các thành phố lớn như Isfahan, Shiraz và Mashhad. Theo Associated Press đưa tin, đây là làn sóng biểu tình đường phố lớn nhất kể từ năm 2022 ở Iran.
Khủng hoảng càng nghiêm trọng do doanh thu dầu mỏ sụt giảm bởi các lệnh trừng phạt từ Mỹ, thêm vào đó là các vấn đề trong ngành ngân hàng, tình hình chính trị hỗn loạn và tham nhũng lâu dài. Giữa lúc này, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Iran – ông Mohammad Reza Farzin – đã nộp đơn từ chức.
Chính phủ Iran đã cố gắng xoa dịu người dân bằng các chính sách như phát phiếu thực phẩm, trợ cấp… Tuy nhiên, những biện pháp này không giúp nhiều trong bối cảnh lạm phát vẫn tiếp diễn.
Trong khi đó, các kênh trú ẩn truyền thống như vàng lại tăng giá chóng mặt. Vàng miếng – hình thức tích trữ của cải quen thuộc tại Iran – đã có lúc đạt mức 1.7 tỷ rial mỗi đồng vào ngày 28/12, hơn gấp đôi so với giá hồi tháng 06.
Dù vàng từ lâu được coi là kênh trú ẩn an toàn truyền thống, nhiều người cũng bắt đầu chú ý đến Bitcoin như một lựa chọn thay thế. CEO của Bitwise, ông Hunter Horsley, mới đây cũng chia sẻ quan điểm này.
“Quản lý yếu kém về kinh tế là câu chuyện của quá khứ, hiện tại và tương lai. Bitcoin là cách mới để người dân tự bảo vệ mình,” ông Horsley nhấn mạnh.
Ý tưởng dùng Bitcoin như một kênh trú ẩn đang ngày càng được áp dụng rộng rãi tại nhiều nền kinh tế. Tại Mỹ, tình trạng lạm phát tăng cùng nỗi lo về suy thoái đã khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn Bitcoin để bảo vệ sức mua. Trước đó, CEO BlackRock – ông Larry Fink từng khuyến nghị sử dụng Bitcoin.
“Nếu bạn lo sợ đồng tiền của mình bị mất giá, hoặc lo ngại về sự ổn định kinh tế, chính trị của đất nước, bạn có thể cân nhắc công cụ toàn cầu như Bitcoin để đối phó với những rủi ro đó,” ông Fink phát biểu.
Dữ liệu toàn cầu cho thấy việc sử dụng tiền mã hóa để chống lạm phát đang gia tăng. Theo báo cáo của MEXC tháng 09/2025, có đến 46% người dùng crypto nói rằng tài sản số là cách giúp họ chống lại lạm phát.
Argentina là ví dụ điển hình. Khi đồng peso lao dốc và lạm phát tăng vọt, ngày càng nhiều người dân Argentina chuyển sang dùng Bitcoin và stablecoin để giữ giá trị tài sản.
Dù thực tế đồng rial sụp đổ khiến mọi người nhắc lại câu chuyện “Bitcoin giúp chống phá giá nội tệ”, nhưng thực tế vẫn chưa hoàn toàn đơn giản như vậy. Việc nguồn cung cố định, độc lập với chính sách tiền tệ trong nước khiến Bitcoin trở nên hấp dẫn hơn ở các nền kinh tế bị lạm phát kéo dài, kiểm soát vốn nghiêm ngặt hoặc mất ổn định chính trị.
Ở môi trường như vậy, Bitcoin ngày càng phát huy vai trò bảo toàn giá trị khi niềm tin vào tiền quốc gia bị xói mòn. Tuy nhiên cũng cần lưu ý, Bitcoin bản chất vẫn biến động rất mạnh. Thêm vào đó, các lệnh cấm hoặc hạn chế của chính phủ vẫn có thể gây khó khăn trong việc tiếp cận và sử dụng.