Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đã vọt lên 1.98% vào tháng 12/2025, mức cao nhất kể từ những năm 1990. Điều này xảy ra khi thị trường chuẩn bị cho cuộc họp chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vào ngày 19/12/2025.
Diễn biến này đã kích hoạt làn sóng tăng giá trên thị trường kim loại quý toàn cầu, khi vàng và bạc lần lượt tăng 135% và 175% kể từ đầu năm 2023. Trong khi đó, Bitcoin lại gặp áp lực khi làn sóng bán tháo bị cưỡng ép ngày càng gia tăng trên các sàn giao dịch Châu Á, cho thấy phản ứng khác biệt của thị trường trước thay đổi lãi suất tại Nhật Bản.
Trong nhiều thập kỷ, Nhật Bản luôn duy trì mức lãi suất gần bằng 0, góp phần cung cấp nguồn thanh khoản toàn cầu thông qua giao dịch vay mượn yen.
Các nhà đầu tư thường vay tiền bằng yen với lãi suất thấp để đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn trên toàn thế giới, từ đó gián tiếp xuất khẩu lãi suất siêu thấp ra nước ngoài.
Một lần tăng lãi suất dự kiến thêm 25 điểm cơ bản, nâng lãi suất lên 0.75%, có vẻ không lớn nếu nhìn riêng biệt, nhưng điều quan trọng hơn chính là tốc độ thay đổi chứ không chỉ là con số tuyệt đối.
“Giao dịch vay mượn có nguy cơ rủi ro: Không ai biết khi nào tác động thực sự sẽ xuất hiện, nhưng quá trình thay đổi này chắc chắn sẽ làm giảm dòng tiền trên thị trường, có thể kéo theo các hiệu ứng dây chuyền như gọi ký quỹ và buộc phải giảm đòn bẩy,” cảnh báo Guilherme Tavares, CEO của i3 Invest.
Các chuyên gia nhận định, quyết định của BOJ không còn đơn thuần là điều chỉnh riêng cho nền kinh tế Nhật Bản.
“Khi lợi suất tại Nhật Bản biến động, dòng vốn toàn cầu đều phải chú ý. Vàng và bạc không chỉ phản ứng với các thông tin lạm phát, mà còn đang phản ánh rủi ro bảng cân đối tài chính của quốc gia. Nhật Bản không còn là vấn đề nhỏ nữa, mà trở thành trọng tâm của toàn cầu,” bình luận Simon Hou-Vangsaae Reseke.
Giá kim loại quý tăng trưởng song song với lợi suất trái phiếu Nhật Bản. Theo Global Market Investor, giá vàng và bạc gần như di chuyển hoàn toàn theo lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật. Điều này cho thấy kim loại quý hiện đang được xem như giải pháp phòng ngừa rủi ro chính trước chi phí nợ công tăng lên.
“Không chỉ là lợi suất tăng, mà còn là ý nghĩa phía sau nó — rủi ro quốc gia tăng, dòng tiền toàn cầu bị thắt chặt, và niềm tin vào đồng tiền bị thử thách. Vàng đóng vai trò phòng vệ, trong khi bạc tăng/giảm mạnh hơn vì biến động lớn,” nhận xét chuyên gia EndGame Macro.
Thị trường bạc đang xuất hiện dấu hiệu đầu cơ mạnh. Quỹ Silver Futures tại Trung Quốc đã được giao dịch cao hơn 12% so với giá bạc vật chất mà nó dựa theo, cho thấy nhà đầu tư muốn tiếp cận đòn bẩy nhiều hơn giá trị thực tế tài sản.
Các nhà đầu tư ngày càng xem vàng và bạc là cách phòng hộ rủi ro vĩ mô tổng thể, thay vì chỉ quan tâm tới lạm phát như trước kia.
Trong lúc đó, giá Bitcoin đang chịu ảnh hưởng rõ rệt từ việc dòng tiền yen bị siết chặt.
“Các sàn giao dịch tại châu Á chứng kiến áp lực bán mạnh liên tục. Số dư của thợ đào ngày càng giảm — buộc phải bán chứ không phải chủ động… Những nhà đầu tư dài hạn ở châu Á cũng có dấu hiệu phân phối ra ngoài… Giá sẽ còn yếu cho đến khi nguồn cung bắt buộc này được giải quyết,” CryptoRus phân tích, trích dẫn số liệu từ XWIN Research Japan.
Các tổ chức tại Mỹ vẫn tiếp tục mua vào, với Coinbase Premium duy trì ở mức dương. Tuy nhiên, các đợt thanh lý bắt buộc tại châu Á cùng với việc hashrate của Bitcoin giảm 8% càng tạo thêm áp lực giảm giá.
Các lần thay đổi lãi suất của BOJ trước đây đều đi kèm với những đợt giảm giá mạnh của BTC, và giới giao dịch đang theo dõi sát sao nguy cơ tiếp tục giảm về mức 70,000 USD.
Phản ứng trái ngược giữa kim loại quý và Bitcoin cho thấy sự khác biệt trong cách phân bố rủi ro. Vàng và bạc đang thu hút dòng vốn trú ẩn an toàn khi rủi ro chủ quyền ngày càng tăng, trong khi Bitcoin lại chịu áp lực giảm giá do sự thanh lý.
Các chuyên gia phân tích cho rằng, trong thời gian tới, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất có thể giúp giảm bớt tác động từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), tuy nhiên tốc độ thay đổi chính sách mới là yếu tố quan trọng nhất.