Xu hướng đầu tư của các quỹ VC vào crypto trong thị trường gấu như thế nào?

Vốn đầu tư mạo hiểm là nguồn sống của thế giới startup trong lĩnh vực Web3 và crypto. Những người sáng lập cần huy động vốn để thuê nhân sự giỏi, trả chi phí vận hành và thực hiện các hoạt động marketing nhằm mở rộng quy mô kinh doanh. Các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) rất sẵn sàng tham gia vì họ có cơ hội nhận được lợi nhuận hấp dẫn về lâu dài – dĩ nhiên là nếu dự án thành công. Đa số các startup thường thất bại, do đó lĩnh vực này phụ thuộc nhiều vào những dự án “kỳ lân” tạo bứt phá cho các quỹ đầu tư.

Thị trường crypto có rất nhiều điểm khác biệt, một phần cũng vì nhiều dự án startup ra mắt token riêng. Tuy nhiên, thị trường tài sản kỹ thuật số gần đây không thật sự khởi sắc. Kể từ tháng 10, khi giá mỗi 1 BTC lập đỉnh kỷ lục 126,000 USD, tài sản này đã giảm 25% tính đến thời điểm hiện tại. 

Đầu tư VC vào crypto trong 10 năm qua. Nguồn: Galaxy Research

Biến động giá crypto tác động trực tiếp đến thị trường VC. Việc gọi vốn với các startup crypto cũng đã thay đổi nhiều trong thời gian gần đây. Vậy hiện tại, triển vọng của thị trường ra sao?

“Chu kỳ thị trường có thể ảnh hưởng tới tâm lý đầu tư và khiến việc chốt các thương vụ diễn ra chậm lại hoặc tăng nhanh,” ông Stefan Deiss – CEO của Hashgraph Group (tập trung vào VC trong hệ sinh thái Hedera) nhận xét.

Kỳ vọng giảm từ các quỹ đầu tư mạo hiểm

Một trong những điều đầu tiên xảy ra khi thị trường crypto bước vào giai đoạn đi xuống là định giá startup giảm mạnh.

Dù nghe có vẻ không liên quan trực tiếp, nhưng những startup “hot” giá trị định giá cao dần nguội đi, các quỹ VC cũng không còn mặn mà chạy theo mức định giá “trên trời”, theo chia sẻ của Artem Gordadze, nhà đầu tư thiên thần tại NEAR Foundation và cố vấn của vườn ươm Techstars.

“Khi giá Bitcoin ở mức rất cao, như quanh ngưỡng 100,000 USD, định giá các startup cũng tăng theo tương ứng,” Gordadze chia sẻ. “Lúc này, các VC buộc phải chứng minh lý do đầu tư dựa trên mức giá có thể đạt được trong tương lai, trong khoảng thời gian đầu tư, để đảm bảo có lợi nhuận hợp lý.”

Giá Bitcoin từ đầu quý 4 ngày 01/10. Nguồn: CoinGecko

Có thể thấy rằng, các quỹ VC không quá tin vào lý thuyết “Bitcoin luôn tăng giá”. Với tầm nhìn đầu tư dài hạn, họ đã trải qua rất nhiều chu kỳ lên xuống, đặc biệt là với Bitcoin.

Thêm vào đó, nhiều VC thường gọi tháng 11 và 12 là “tháng nghỉ ngơi”. Họ gần như không thực hiện nhiều thương vụ mới trong quý 4 và mùa lễ hội, mà dành sức lực để bắt đầu đầu tư mạnh mẽ hơn khi sang năm mới.

Góc nhìn thực tế

Xét ở góc độ rộng hơn đối với lĩnh vực crypto, dòng tiền VC vẫn tiếp tục chảy vào, nhưng số lượng thương vụ lại giảm bớt.

Ví dụ, Polymarket – nền tảng dự đoán – đã huy động được 1 tỷ USD, còn Kraken gọi vốn lên tới 800 triệu USD chỉ trong quý này.

Trong quý 3, tổng số vốn huy động đạt 4.59 tỷ USD. Tuy nhiên, một nửa số tiền này chỉ tập trung vào 7 thương vụ lớn, theo ông Alex Thorne – phụ trách nghiên cứu tại Galaxy.

Dòng tiền vẫn đổ về: Quý 3/2025 là quý có vốn đầu tư cao thứ hai kể từ quý 1/2022. Nguồn: X

“Thị trường đi xuống khiến các nhà đầu tư chú trọng hơn vào khả năng thực thi và chất lượng sản phẩm, thay vì chỉ chú ý đến biến động giá. Các chu kỳ giảm giá buộc nhà đầu tư phải tập trung vào yếu tố căn bản, thay vì chạy theo xu hướng ngắn hạn,” ông Deiss của Hashgraph Group nhận định.

Các xu hướng ngắn hạn đa phần chỉ là làn sóng FOMO nhất thời. Rất nhiều dự án lớn được các quỹ đổ vốn, tổ chức TGE trong năm nay nhưng không tạo được thành công thực sự. Ví dụ PUMP (giảm hơn 50% trong năm 2025) hay Berachain (rớt tới 91% từ khi ra mắt hồi tháng 02).

“Biến động mạnh và định giá dự án ở giai đoạn đầu còn nhiều rủi ro đang khiến các quỹ dịch chuyển sang chiến lược đầu tư có chu kỳ thanh khoản ngắn hơn, dễ kiểm soát giá tốt hơn,” Gordadze cho biết thêm.

Thời gian khóa và tính thanh khoản

Một trong những điểm nổi bật nhất của ngành công nghiệp tiền mã hóa chính là sự kiện tạo token, còn gọi là TGE.Tiếp nối trào lưu ICO trước đây, Coinbase hiện nay đang hỗ trợ các đợt TGE sau thương vụ mua lại nền tảng đầu tư Echo với giá 375 triệu USD.Monad là dự án đầu tiên được ra mắt tại nền tảng này, huy động được 296 triệu USD và chắc chắn sẽ còn nhiều dự án khác tiếp theo. 

Tuy nhiên, khi một token được phát hành, có một số chỉ số riêng biệt trong thị trường crypto mà các nhà đầu tư mạo hiểm phải chú ý theo dõi sát sao.

Một điểm quan trọng là thời gian khóa token, tức là tại TGE, không phải toàn bộ token đều được lưu thông trên thị trường liền; sẽ có thời gian giữ lại các token này. Điều này nhằm tạo động lực tốt hơn cho mọi thành viên trong mạng lưới, từ đội ngũ phát triển, cộng đồng nhận airdrop đến các hoạt động của tổ chức.

Tiếp đó là chỉ số FDV (fully diluted value), tức là tổng số token nhân với giá của một token – về cơ bản là vốn hóa cho toàn bộ số token, kể cả những token chưa được phát hành ra thị trường.

Và khi thị trường biến động, việc dự đoán khả năng thoát hàng token cho các quỹ đầu tư lại càng khó hơn, tạo ra nhiều băn khoăn.Gần đây, Arthur Hayes của Maelstrom Capital đã chia sẻ mạnh về chủ đề thời gian khóa token, đặc biệt với dự án Monad. Là một trader, Hayes rõ ràng không thích sự thiếu thanh khoản ở những token kiểu này.

Arthur Hayes gắn thẻ Keone Hon của Monad về vấn đề khóa token. Nguồn: X

“Với thời gian vesting/khóa token hoặc cổ phần kéo dài trung bình từ 12 đến 48 tháng, các quỹ đầu tư mạo hiểm phải dự đoán trước điều kiện thị trường khi các đợt khóa này kết thúc,” theo ông Gordadze, mentor của Techstars. “Giá mua vào phải được xác định chiến lược để đảm bảo có thể thoát ra với lợi nhuận, vì vậy việc dự báo thị trường dài hạn là cực kỳ quan trọng để chốt deal.”

Tương lai đầu tư VC tiền mã hóa vào năm 2026 và xa hơn

Nhắc đến dự báo thị trường, các quỹ đầu tư mạo hiểm luôn rất thích nói về tương lai. Với crypto, nếu các quy định ở Mỹ trở nên tích cực hơn trong năm 2025, thì năm sau có thể sẽ khởi sắc. Nhưng liệu đó chỉ là niềm hi vọng của các nhà đầu tư?

Có thể là vậy. Tuy nhiên, sự lạc quan luôn là tâm thế mặc định cho các quỹ đầu tư – họ luôn tin vào tương lai tươi sáng.

“Năm 2026 có thể sẽ là năm của ứng dụng thực tế – DeFi sẽ trở lại mạnh mẽ hơn với sự trưởng thành và động lực mới, trong khi stablecoin sẽ dần trở thành hạ tầng nền tảng,” ông Deiss nhận định. Stablecoin thực sự đã rất nổi bật năm nay, dù chúng vẫn là cơ sở hạ tầng nền tảng để phục vụ các ứng dụng kế tiếp, ví dụ như Polymarket, nền tảng sử dụng USDC trên Polygon làm đồng coin và blockchain chính.

“Giờ đây khi stablecoin đã dần phổ biến và các ngân hàng bắt đầu tham gia, bước tiếp theo sẽ là các dịch vụ dành cho người dùng được vận hành ngầm phía sau bởi những tài sản này,” ông Gordadze chia sẻ.

Những lĩnh vực tăng trưởng ấn tượng nhất trong thời gian tới có thể sẽ nằm ở điểm giao giữa AI/Blockchain và RWA/Blockchain, bởi đây là mảng mang lại tiềm năng ứng dụng thực tế lớn nhất cũng như nguồn doanh thu thực chất cho các tổ chức.